TRƯỜNG CHÍNH TRỊ LÊ DUẨN

(Kỷ niệm 63 năm ngày Bác Hồ viết Tác phẩm Đạo đức cách mạng 12/1958 -12/2021)

ThS. Trần Văn Toàn
hoa Xây dựng Đảng

Cách đây tròn 63 năm (12/1958) với bút danh Trần Lực, Chủ tịch Hồ Chí Minh viết tác phẩm  Đạo đức cách mạng  nhằm khẳng định vai trò quan trọng của đạo đức cách mạng đồng thời chỉ rõ kẻ thù, những nguy cơ của đạo đức cách mạng, và nêu rõ những biện pháp để ngăn ngừa và sửa chữa căn bệnh đó để xây dựng Đảng ta thật sự trong sạch vững mạnh, “là đạo đức, là văn minh”. Bởi vì, người sớm tiên liệu được tình hình, khi Đảng lên cầm quyền, cán bộ, đảng viên của Đảng nắm hầu hết những chức vụ quan trọng trong hệ thống chính trị. Có chức thì con người thường tính đến quyền, có quyền thì tính đến lợi. Nếu đảng viên chỉ tính lợi ích riêng mà quên quyền lợi ích chung, quên trách nhiệm trước Đảng, trước nhân dân thì Đảng sẽ bị tha hoá, Đảng sẽ đánh mất vai trò cầm quyền của mình.  Khi có chính quyền, một số cán bộ, đảng viên xuất hiện tư tưởng thoả mãn với kết quả đạt được, tự cao, tự đại, "vác mặt quan cách mạng", không chịu học tập phấn đấu, rèn luyện để nâng cao trình độ mọi mặt. Chính vì lẽ đó, trong tác phẩm, Người đã chỉ rõ: “Làm cách mạng để cải tạo xã hội cũ thành xã hội mới là một sự nghiệp rất vẻ vang, nhưng nó cũng là một nhiệm vụ rất nặng nề, một cuộc đấu tranh rất phức tạp, lâu dài, gian khổ”. Vì vậy, “người cách mạng phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng, mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng vẻ vang”.
Chủ tịch Hồ Chí Minh luôn coi đạo đức cách mạng là tiêu chí hàng đầu, là "gốc" của người cán bộ, đảng viên. Nâng cao đạo đức cũng có nghĩa là củng cố vững chắc hơn cơ sở định hướng cho sự phát triển tài năng của người cán bộ, đảng viên vì lợi ích chung của Đảng, của giai cấp và của dân tộc. Đạo đức của người cán bộ cách mạng còn là nền tảng và là cơ sở để người cán bộ, đảng viên phát huy tài năng, trí tuệ và các phẩm chất khác, hướng năng lực của họ vào hoàn thành thắng lợi các nhiệm vụ của cách mạng. Vì vậy, theo Người, cán bộ, đảng viên phải có đạo đức cách mạng làm nền tảng mới hoàn thành được nhiệm vụ cách mạng. Có nghĩa là, vô luận trong hoàn cảnh nào cũng đặt lợi ích của Đảng lên trên hết. Nếu khi lợi ích của Đảng và lợi ích của cá nhân mâu thuẫn với nhau thì lợi ích cá nhân phải tuyệt đối phục tùng lợi ích của Đảng và phải quyết tâm đấu tranh chống mọi kẻ thù, luôn luôn cảnh giác, sẵn sàng chiến đấu, quyết không chịu khuất phục, không chịu cúi đầu. Có như thế mới thắng được địch và thực hiện được nhiệm vụ cách mạng. Theo Người, điều biểu hiện rõ rệt nhất, cao quý nhất của đạo đức cách mạng là: Quyết tâm suốt đời đấu tranh cho Đảng, cho cách mạng; tuyệt đối trung thành với Đảng, với nhân dân, phải tôn trọng nhân dân, lắng nghe nhân dân, vì nhân dân mà phục vụ. Đó là điều chủ chốt nhất, căn cốt nhất, phải trở thành mục tiêu lẽ sống của mỗi đảng viên, cán bộ. Người nhấn mạnh: “Đạo đức cách mạng là hòa mình với quần chúng thành một khối, tin quần chúng, hiểu quần chúng, lắng nghe ý kiến của quần chúng. Do lời nói và việc làm, đảng viên, đoàn viên và cán bộ làm cho dân tin, dân phục, dân yêu, đoàn kết quần chúng chặt chẽ chung quanh Đảng, tổ chức, tuyên truyền và động viên quần chúng hăng hái thực hiện chính sách và nghị quyết của Đảng”.
Thấm nhuần lợi dạy của Chủ tịch Hồ Chí Minh, 91 năm qua, Đảng ta đã xây dựng, bồi dưỡng đại bộ phận cán bộ, đảng viên phát huy được phẩm chất, đạo đức cách mạng. Đa số cán bộ, đảng viên luôn trau dồi và giữ được phẩm chất, đạo đức cách mạng, yêu nước, yêu dân, chí công, vô tư, gương mẫu, có lối sống trong sạch, lành mạnh. Tuyệt đại đa số cán bộ, đảng viên vững vàng trước những biến động trong nước và thế giới, kiên định mục tiêu và con đường đi lên CNXH do Đảng, Bác Hồ và nhân dân ta đã lựa chọn, hăng hái đi đầu trong công cuộc đổi mới, hoàn thành các nhiệm vụ được giao.
Trong hơn 35 năm đổi mới, nhiều đồng chí đã nêu cao tấm gương về bản lĩnh chính trị, có ý thức rèn luyện, giữ gìn phẩm chất đạo đức, lối sống, hết lòng, hết sức tận tụy với công việc, được quần chúng yêu mến, tín nhiệm. Nhiều cán bộ, đảng viên hoạt động trong các môi trường phức tạp, điều kiện khó khăn đã năng động, sáng tạo, dám nghĩ, dám làm, dám chịu trách nhiệm trước dân, trước Đảng, mạnh dạn tìm tòi, thử nghiệm nhiều cách làm mới, đạt hiệu quả cao, được quần chúng tin yêu, ca ngợi, góp phần quan trọng trong việc tăng cường và củng cố niềm tin của nhân dân vào sự lãnh đạo Đảng.
Đặc biệt, công tác phòng chống thiên tai, dịch bệnh đã xuất hiện nhiều tấm gương điển hình, tiêu biểu sẳn sàng xả thân vì sức khỏe, tính mạng của nhân dân. Điển hình, trong công tác phòng chống thiên tai năm 2020, tấm gương hy sinh của 13 chiến sĩ ở thủy điện Rào Trăng 3; 22 chiến sĩ của Đoàn Kinh tế Quốc phòng 337 và nhiều cán bộ, đảng viên hy sinh khi giúp dân phòng hống lũ lụt đã trở thành tấm gương tiêu biểu về đạo đức cách mạng của người cán bộ, đảng viên trong tình hình mới.
Trong công tác phòng chống dịch Covid – 19, nhất là trong đợt dịch lần thứ tư từ ngày 27/4 đến nay, hưởng ứng Lời kêu gọi của Tổng bí thư Nguyễn Phú Trọng “Chúng ta đã cố gắng càng cố gắng hơn nữa; đã đoàn kết càng đoàn kết hơn nữa; đã quyết tâm càng quyết tâm cao hơn nữa; toàn dân tộc muôn người như một, đồng lòng cùng Đảng, Chính phủ, các cấp, các ngành tìm mọi cách quyết ngăn chặn, đẩy lùi bằng được, không để dịch lan rộng, bùng phát trong cộng đồng”, với tinh thần “chống dịch như chống giặc”, sức khỏe, tính mạng của nhân dân là trên hết, trước hết đã xuất hiện nhiều tấm gương tiêu biểu, điển hình về đạo đức cách mạng của người cán bộ đảng viên, nhất là trong đội ngũ ý bác sỹ, lực lượng vũ trang, lực lượng tuyến đầu chống dịch. Trong đợt dịch lần thứ tư, có gần 24 nghìn y bác sỹ, lực lượng y tế tham gia phòng chống dịch ở thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam, có khoảng 2.300 nhân viên y tế bị lây nhiễm, trong đó có 2 điều dưỡng và 1 bác sĩ ra đi mãi mãi. Thủ tướng Phạm Minh chính khẳng định họ là những bông hoa đẹp, truyền cảm hứng về đức hy sinh, về trách nhiệm với đồng bào, truyền niềm tin để vượt lên nghịch cảnh, truyền năng lượng tích cực để đi qua những ngày khó khăn của dịch bệnh, bồi đắp thêm truyền thống tốt đẹp của dân tộc ta, tình đồng chí, nghĩa đồng bào.
Đặc biệt, những ngày gần đây, trên mạng xã hội đã xuất hiện những hình ảnh đẹp, những câu chuyện “cổ tích” giữa đời thường của lực lượng chức năng, cũng như người dân tiếp sức, hỗ trợ cho bà con di chuyển bằng xe máy từ Thành phố Hồ Chí Minh và các tỉnh phía Nam về quê đã lan tỏa những giá trị tốt đẹp, nhân văn, cao cả của con người Việt Nam, càng khẳng định thêm giá trị của sức mạnh đại đoàn kết toàn dân tộc, trở thành những tấm gương mẫu mực cho mỗi cán bộ, đảng viên chúng ta học tập, noi theo.
Tuy nhiên, trong quá trình đổi mới, đẩy mạnh công nghiệp hóa hiện đại hóa đất nước, nhất là tình hình hiện nay, một bộ phận cán bộ, đảng viên có biểu hiện suy thoái về tư tưởng, đạo đức, lối sống, rơi vào chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, tình trạng “nói không đi đôi với làm”, “nói một đằng làm một nẻo”… đang gây bức xúc trong xã hội, làm mất niềm tin trong nhân dân. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XI) cũng đã chỉ rõ: “Một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên, trong đó có những đảng viên giữ vị trí lãnh đạo, quản lý, kể cả một số cán bộ cao cấp, suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống với những biểu hiện khác nhau về sự phai nhạt lý tưởng, sa vào chủ nghĩa cá nhân, ích kỷ, cơ hội, thực dụng, chạy theo danh lợi, tiền tài, kèn cựa địa vị, cục bộ, tham nhũng, lãng phí, tùy tiện, vô nguyên tắc...”. Nghị quyết Trung ương 4 (khóa XII) cũng đã khẳng định: “Tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống của một bộ phận không nhỏ cán bộ, đảng viên chưa bị đẩy lùi, có mặt, có bộ phận còn diễn biến tinh vi, phức tạp hơn; tham nhũng, lãng phí, tiêu cực vẫn còn nghiêm trọng, tập trung vào số đảng viên có chức vụ trong bộ máy nhà nước”. Để ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng, chính trị, đạo đức lối sống của cán bộ, đảng viên, Bộ Chính trị (khóa XII) đã ban hành Quy định 55-QĐ/TW ngày 19/12/2016 về về một số việc cần làm ngay để tăng cường vai trò nêu gương của cán bộ, đảng viên. Đặc biệt, ngày 25/10/2018, Hội nghị Trung ương 8 khóa XII, đã ban hành Quy định số 08-QĐi/TW của “Về rách nhiệm nêu gương của cán bộ, đảng viên, trước hết là Ủy viên Bộ Chính trị, Ủy viên Ban Bí thư, Ủy viên Ban Chấp hành Trung ương.
Đặc biệt, trước những yêu cầu, nhiệm vụ của thời kỳ mới, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục khẳng định: “Trong những năm tới phải đặc biệt coi trọng và đẩy mạnh hơn nữa xây dựng chỉnh đốn Đảng toàn diện về chính trị, tư tưởng, đạo đức, tổ chức và cán bộ”. Trong đó, xây dựng Đảng về đạo đức là “nền tảng”, là “cái gốc” cho Đảng trong sạch, vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, cầm quyền của Đảng nhằm xây dựng và củng cố niềm tin của nhân dân đối với Đảng đã cho thấy tầm quan trong của việc nâng cao đạo đức cách mạng của cán bộ, đảng viên trong giai đoạn hiện nay.
 Do đó, trong thời gian tới, để khắc phục chủ nghĩa cá nhân, thực hiện tốt những quan điểm chỉ đạo của Đảng về công tác xây dựng Đảng về đạo đức, nâng cao đạo đức cách mạng cho đội ngũ cán bộ, đảng viên trong tình hình mới các cấp, các ngành và mỗi cán bộ, đảng viên cần thực hiện tốt một số giải pháp chủ yếu sau:
Thứ nhất, tăng cường công tác giáo dục chính trị tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên.  Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh theo Chỉ thị 05 ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị và Kết luận số 01 ngày 18/5/2021 của Bộ Chính trị khóa XIII về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh, nhất là chủ đề của năm 2021: “Học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh về ý chí tự lực, tự cường và khát vọng phát triển đất nước phồn vinh, hạnh phúc” gắn với thực hiện Nghị quyết Trung ương 4 khóa XII “Về tăng cường xây dựng, chỉnh đốn Đảng; ngăn chặn, đẩy lùi sự suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, những biểu hiện "tự diễn biến", "tự chuyển hóa" trong nội bộ”; tiếp tục thực hiện Di chúc của Bác “giữ gìn Đảng ta thật trong sạch, phải xứng đáng là người lãnh đạo, là người đầy tớ trung thành của nhân dân”.

Thứ hai, nêu cao tính tự giác tu dưỡng, rèn luyện của mỗi cán bộ, đảng viên, nhất là cán bộ, lãnh đạo quản lý, người đứng đầu. Do vậy, đòi hỏi mỗi cán bộ, đảng viên phải tích cực học tập; phải luôn có ý thức trau dồi đạo đức cách mạng, thực hành cần, kiệm, liêm, chính, chí công, vô tư; phải thật sự mẫu mực về đạo đức, lối sống, thẳng thắn, chân thành để nhân dân học tập và làm theo.

Thứ ba, làm tốt công tác kiểm tra, giám sát, kịp thời nêu gương người tốt việc tốt, có chính sách thỏa đáng với những người có công trong phát hiện và đấu tranh chống tham nhũng, tiêu cực; kiên quyết xử lý nghiêm minh, kịp thời đúng pháp luật đối với những cán bộ, đảng viên vi phạm kỷ luật, hoặc có biểu hiện sa đọa về đạo đức, lối sống, tham nhũng, tham nhũng;  đồng thời mỗi cán bộ, đảng viên cần đấu tranh chống diễn biến hoà bình, các luận điệu xuyên tạc của các thế lực thù địch bảo vệ vững chắc nền tảng tư tưởng của Đảng.

Thứ tư, tạo mọi điều kiện cho nhân dân tham gia giám sát hoạt động, công tác của cán bộ, đảng viên. Đảng ta từ nhân dân mà ra. Cán bộ là “công bộc” của nhân dân. Có thể khẳng định rằng nếu không có nhân dân thì không có cách mạng, không có Đảng. Cán bộ, đảng viên có thực hiện hết lòng phục sự nhân dân thì mới được dân tin, dân phục, dân yêu, mới lãnh đạo được nhân dân thực hiện thắng lợi nhiệm vụ của cách mạng. Muốn vậy, phải không ngừng nâng cao trình độ dân trí, hoàn thiện hệ thống pháp luật, thực hiện nghiêm quy chế dân chủ ở cơ sở, tạo mọi điều kiện thuận lợi để nhân dân tham gia kiểm tra, giám sát mọi hoạt động của các cơ quan quyền lực từ Trung ương đến cơ sở; đồng thời, mọi cán bộ, đảng viên phải luôn gắn bó với quần chúng, phải gần dân, trọng dân, tin dân và lắng nghe ý kiến của nhân dân, phát huy sức mạnh, sáng kiến của nhân dân để giải quyết những vấn đề do cuộc sống đặt ra góp phần thực hiện thắng lợi Nghị quyết đại hội Đảng các cấp và Nghị quyết đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra.
63 năm trôi qua, song những điều Người tâm huyết, những chỉ dẫn kịp thời của Người trong tác phẩm Đạo đức cách mạng vẫn còn nguyên giá trị. Ôn lại, học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách của Người, chính là thấm nhuần sâu sắc lời Người căn dặn: “Đạo đức cách mạng không phải trên trời sa xuống. Nó do đấu tranh, rèn luyện bền bỉ hằng ngày mà phát triển và củng cố. Cũng như ngọc càng mài càng sáng, vàng càng luyện càng trong”.