Trần Văn Toàn
Khoa Xây Dựng Đảng
Sinh hoạt chi bộ là chế độ được quy định rõ trong Điều lệ Đảng. Chi bộ sinh hoạt định kỳ mỗi tháng một lần hoặc sinh hoạt đột xuất khi cần. Việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ, trong đó có sinh hoạt chi bộ chuyên đề là nhiệm vụ quan trọng nhằm nâng cao chất lượng chi bộ và là một nhân tố quyết định vai trò lãnh đạo, sức chiến đấu của tổ chức đảng, nâng cao chất lượng đội ngũ đảng viên.
Xuất phát từ vị trí, vai trò quan trọng đó, ngày 30/3/2007 Ban Bí thư Trung ương Đảng (khóa X) đã ra Chỉ thị số 10-CT/TW “Về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”, ngày 2/3/2012 Ban Tổ chức Trung ương có Hướng dẫn số 09-HD/ BTCTW về “Nội dung sinh hoạt chi bộ”, trong đó yêu cầu: “Ngoài các buổi sinh hoạt chi bộ định kỳ, tùy điều kiện nhiệm vụ cụ thể, chi ủy cần lựa chọn một số vấn đề mới, phù hợp với nhiệm vụ của chi bộ và chức trách, nhiệm vụ của đảng viên để tổ chức sinh hoạt theo chuyên đề nhằm tập trung sự lãnh đạo của chi bộ, nâng cao kiến thức, năng lực và phẩm chất cho đội ngũ cán bộ, đảng viên”.
Như vậy, sinh hoạt chuyên đề là hình thức sinh hoạt chỉ đi sâu thảo luận, giải quyết một hoặc một vài vấn đề mà chi bộ thấy cần thiết, mang tính cốt lõi trong lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ đối với yêu cầu nhiệm vụ đang đặt ra qua đó đề ra giải pháp tập trung giải quyết các vấn đề bức xúc, nâng cao chất lượng, hiệu quả công tác lãnh đạo, chỉ đạo của chi bộ.
Tính đến nay, tổng số chi bộ trực thuộc đảng ủy cơ sở trong toàn tỉnh Quảng Trị là 2.417 chi bộ (trong đó có 1.641 chi bộ trực thuộc xã, phường, thị trấn, trong đó có 62 chi bộ cơ quan xã, phường, thị trấn được thành lập theo Hướng dẫn số 10-HD/BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương Đảng và 7 chi bộ quân sự xã, phường, thị trấn được thành lập theo Hướng dẫn số 35-HD/ BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương Đảng; 137 chi bộ trực thuộc đảng bộ trong các loại hình doanh nghiệp, 45 chi bộ trực thuộc khối cơ sở sự nghiệp, 345 chi bộ trực thuộc khối cơ quan hành chính và 249 chi bộ trực thuộc khối Công an, Quân sự.(1)
Nhận thức sâu sắc tầm quan trọng của việc sinh hoạt chuyên đề và để sinh hoạt chi bộ chuyên đề đi vào chiều sâu thiết thực nhiều cấp ủy đã xây dựng đề án, kế hoạch và hướng dẫn… cho các chi bộ trực thuộc về nội dung, cách thức và một số vấn đề cần lưu ý trong sinh hoạt chuyên đề, các tổ chức cơ sở đảng đã nhận thức rõ hơn về sinh hoạt chuyên đề, giúp đảng viên tìm hiểu, thảo luận các nội dung liên quan đến các quy định của Trung ương về cụ thể thi hành Điều lệ Đảng, công tác xây dựng tổ chức đảng, thảo luận và đề xuất những giải pháp nhằm thực hiện có hiệu quả nội dung cấp bách xây dựng Đảng hiện nay mà Nghị quyết Trung ương 4 đã nêu ra; đặc biệt là thực hiện có hiệu quả Chỉ thị số 03-CT/TW về tiếp tục đẩy mạnh việc “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”,… bên cạnh đó, các tổ chức cơ sở đảng còn xây dựng các chuyên đề gắn với việc nâng cao năng lực chuyên môn, nâng cao hiệu quả hoạt động của các đơn vị cơ sở, vì thế góp phần nâng cao một bước chất lượng sinh hoạt chi bộ ở cơ sở.
Từ hướng dẫn của các cấp ủy cấp trên, thời gian qua các chi bộ trong toàn Đảng bộ tỉnh Quảng Trị đã thực hiện nghiêm túc sự chỉ đạo, hướng dẫn của Trung ương và cấp ủy cấp trên về việc duy trì sinh hoạt chi bộ chuyên đề và đã đạt được nhiều kết quả quan trọng. Các chi bộ đã chọn những vấn đề cụ thể, phù hợp từng thời điểm, liên quan trực tiếp đến sản xuất, đời sống, thu hút sự quan tâm của số đông cán bộ, đảng viên, người dân để tập thể chi bộ bàn bạc, thảo luận đưa ra nghị quyết hoặc thống nhất định hướng lãnh đạo, nhiệm vụ, giải pháp tổ chức thực hiện.
Cụ thể như: các chi bộ thuộc các phường thường xuyên tập trung vào vấn đề công tác phát triển đảng viên; bảo vệ môi trường; xây dựng phường văn minh đô thị; thực hành tiết kiệm trong việc cưới, việc tang, mừng thọ, tân gia; bảo đảm an ninh trật tự; quản lý đất đai; phòng chống tham nhũng, lãng phí…Trong đó, nổi bật như chi bộ khu phố 6 phường 5 thành phố Đông Hà đã tổ chức sinh hoạt chuyên đề về “Học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”, chi bộ khu phố 6 phường 1 thành phố Đông Hà tổ chức sinh hoạt chuyên đề về “Xây dựng nếp sống văn minh đô thị trong việc cưới xin, tang lễ”, chi bộ khu phố 8, phương 1 tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Xây dựng nếp sống văn hóa văn minh đô thị ở cộng đồng dân cư”, chi bộ khu phố 3, Phường 1 thị xã Quảng Trị tổ chức sinh hoạt chuyên đề “Việc đầu tư xây dựng cơ sở hạ tầng, xã hội hóa hệ thống điện chiếu sáng khu dân cư" …
Các chi bộ thuộc các xã, thị trấn tập trung vào bàn về công tác phát triển đảng viên; sản xuất nông nghiệp; giải phóng mặt bằng; phòng chống các dịch bệnh trên người, gia súc, gia cầm; chung sức xây dựng nông thôn mới; giảm nghèo; xây dựng khóm, ấp, xã văn hoá; phòng chống tệ nạn xã hội; bảo đảm trật tự an toàn giao thông... tiêu biểu như chi bộ thôn Tân Chính xã Cam Chính với chuyên đề “Mở rộng đường giao thông nông thôn”, chi bộ thôn Kim Đâu xã cam An với chuyên đề “Chi bộ nắm làng, đảng viên nắm hộ”…
Các chi bộ cơ quan thường xuyên tập trung vào các chuyên đề gắn với việc phục vụ nhân dân; chi bộ trường học thì tăng cường nâng cao công tác giáo dục, thi đua dạy tốt học tốt; chi bộ y tế thì tập trung vào những vấn đề về y đức, nâng cao chất lượng khám chữa bệnh; học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh... Một số chi bộ tiêu biểu trong ngành giáo dục như đã duy trì nền nếp sinh hoạt chi bộ chuyên đề và mang lại hiệu quả thiết thực như Chi bộ trường THCS Trung Sơn xã Trung sơn, Chi bộ trường Tiểu học cơ sở Thị trấn Cửa Việt của huyện Gio Linh…
Nhờ lựa chọn đúng, trúng những chuyên đề thích hợp để đưa vào bàn bạc, thảo luận thấu đáo trong chi bộ, thống nhất ý chí hành động của cán bộ, đảng viên và triển khai thực hiện một cách bài bản, chặt chẽ nên hầu hết các chỉ tiêu phát triển kinh tế - xã hội của các chi bộ đều đạt kế hoạch đề ra.
Qua đánh giá chất lượng tổ chức cơ sở đảng và đảng viên năm 2015 cho thấy, số chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh đạt 77,56% (trong sạch, vững mạnh tiêu biểu đạt 24,64%; hoàn thành tốt nhiệm vụ 19,65%; hoàn thành nhiệm vụ 2,71% và yếu kém 0,08%), số lượng chi bộ đạt trong sạch, vững mạnh tiêu biểu 5 năm liền được Ban Thường vụ Tỉnh ủy khen thưởng tăng theo từng năm (nếu như năm 2010 có 5 chi bộ được khen thì đến năm 2015 là 11 chi bộ) (2).
Chính nhờ thực hiện tốt việc nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên đề, nhiều chi bộ đã phát huy được vai trò hạt nhân chính trị ở cơ sở, lãnh đạo cán bộ, đảng viên và nhân dân thực hiện tốt chủ trương đường lối của Đảng, chính sách pháp luật của Nhà nước và sự chỉ đạo của cấp uỷ cấp trên; đội ngũ cán bộ, đảng viên đã nâng cao nhận thức, ý thức tổ chức kỷ luật và tinh thần trách nhiệm để thực hiện tốt nhiệm vụ của người đảng viên và các nhiệm vụ được chi bộ phân công. Đồng thời, thông qua sinh hoạt chi bộ chuyên đề cấp uỷ nắm bắt được tình hình tư tưởng, phẩm chất đạo đức, lối sống của đảng viên, để từ đó có biện pháp khắc phục, xây dựng chi bộ trong sạch vững mạnh, nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ đảng, thực hiện thắng lợi nhiệm vụ chính trị của cơ quan, đơn vị, địa phương.
Tuy nhiên, bên cạnh kết quả đạt được, theo báo cáo công tác xây dựng Đảng của một số tổ chức cơ sở đảng thì sinh hoạt chuyên đề còn một số hạn chế, cụ thể: việc tổ chức sinh hoạt chuyên đề vẫn còn ít; một số chi bộ tổ chức sinh hoạt chuyên đề còn hình thức, chưa thiết thực, việc lựa chọn nội dung sinh hoạt chung chung; một số nội dung sinh hoạt chuyên đề chuẩn bị chưa đạt yêu cầu, đảng viên tham gia ý kiến ít sôi nổi, chưa đồng đều, chủ yếu là đóng góp về câu từ, mà chưa làm rõ vấn đề hạn chế, nguyên nhân và giải pháp thực hiện, nhằm giải quyết các vấn đề đang đặt ra; một số báo cáo chuyên đề chưa phân tích, đánh giá đúng, đầy đủ, cụ thể những hạn chế, nguyên nhân nên việc đề ra giải pháp chưa cụ thể, sơ sài, không khả thi; một số cấp ủy, bí thư chi bộ chưa tập trung cho nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên đề, lúng túng trong việc chuẩn bị nội dung; trong điều hành sinh hoạt chưa linh hoạt, chưa khuyến khích được đảng viên phát biểu và thể hiện chính kiến của mình; cấp ủy cấp trên, nhất là cấp trên trực tiếp ít kiểm tra, hướng dẫn về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ chuyên đề. ….
Vì vậy, trong thời gian tới để nâng cao chất lượng sinh hoạt chuyên đề cần tập trung vào những giải pháp sau:
Một là, tiếp tục quán triệt Chỉ thị số 10-CT/TW ngày 30/3/2007 của Ban Bí thư “Về nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ”; Hướng dẫn số 09-HD/BTCTW ngày 2/3/2012 của Ban Tổ chức Trung ương “Nội dung sinh hoạt chi bộ”, gắn với thực hiện Nghị quyết Hội nghị Trung ương 4 (khóa XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”, Chỉ thị số 03-CT/TW ngày 14/5/2011 của Bộ Chính trị (khóa XI) về “Tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh” và Chỉ thị số 05-CT/TW ngày 15/5/2016 của Bộ Chính trị (khóa XII) về “Đẩy mạnh học tập và làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh”.
Hai là, các cấp ủy cấp trên thường xuyên chỉ đạo, hướng dẫn cụ thể nội dung, cách thức tiến hành, theo dõi, kiểm tra sinh hoạt chuyên đề. Đồng thời, phân công cấp ủy viên thường xuyên dự, giám sát, hướng dẫn các chi bộ thực hiện sinh hoạt chuyên đề. Các chi ủy cần phân công người có trình độ, năng lực chuẩn bị nội dung các chuyên đề thiết thực với yêu cầu, nhiệm vụ của chi bộ.
Ba là, phát huy tính dân chủ, nâng cao tinh thần, trách nhiệm của đảng viên trong việc tham gia thảo luận, đóng góp ý kiến trong sinh hoạt chuyên đề, nhất là đánh giá những hạn chế, tìm ra nguyên nhân và giải pháp để khắc phục, trên tinh thần xây dựng, nâng cao ý thức tổ chức kỷ luật Đảng, xây dựng đoàn kết, thống nhất cao trong chi bộ. Đặc biệt, những ý kiến xây dựng, thẳng thắn, trung thực phải được tôn trọng và động viên, khuyến khích, tiếp thu một cách cầu thị. Chi bộ cần bình tĩnh lắng nghe những ý kiến trái chiều và phải được thảo luận rất kỹ trong sinh hoạt chi bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ nhưng phải bảo đảm quyền được bảo lưu của cá nhân.
Bốn là, thường xuyên củng cố, kiện toàn, nâng cao chất lượng đội ngũ cấp ủy, đặc biệt là bí thư chi bộ; quan tâm bồi dưỡng, tập huấn về nghiệp vụ công tác đảng, cách thức điều hành sinh hoạt chi bộ.
Năm là, chú trọng công tác kiểm tra, giám sát, thường xuyên sơ kết rút kinh nghiệm trong chỉ đạo và tổ chức thực hiện, kịp thời khắc phục những hạn chế, thiếu sót. Thực hiện nghiêm túc tự phê bình và phê bình theo tinh thần Nghị quyết Trung ương 4 (khoá XI) “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”; biểu dương, khen thưởng kịp thời những chi bộ, đảng viên thực hiện tốt chế độ sinh hoạt chuyên đề, đồng thời có hình thức xử lý nghiêm những chi bộ chưa thực hiện nghiêm túc sinh hoat chuyên đề và những đảng viên thoái hoá về tư tưởng chính trị, về đạo đức lối sống, vi phạm những điều đảng viên không được làm, vi phạm pháp luật Nhà nước.
Mỗi chi bộ là một đơn vị chiến đấu ở cơ sở, là nơi gắn liền Đảng với quần chúng, nơi rèn luyện đảng viên, đào tạo cán bộ cho Đảng. Chủ tịch Hồ Chí Minh đã chỉ rõ: Để lãnh đạo cách mạng Đảng phải mạnh, Đảng mạnh là do chi bộ tốt. Nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của chi bộ đảng, điều cốt lõi là nâng cao chất lượng sinh hoạt chi bộ. Đây là điều kiện cơ bản nhất để chi bộ thực sự là người tổ chức, lãnh đạo nhân dân thực hiện thắng lợi đường lối, chính sách của Đảng và Nhà nước tại cơ sở.
Tài liệu tham khảo
1, 2. Báo Quảng Trị, ngày 13/7/2016