ThS. Dương Thị Châu Phụng
Khoa Lý luận cơ sở
Đảm bảo an ninh trật tự trong xây dựng nông thôn mới được quy định rõ trong tiêu chí 19.2. Xã đạt chuẩn an toàn về an ninh, trật tự xã hội và đảm bảo bình yên tại Bộ tiêu chí quốc gia về xã nông thôn mới giai đoạn 2021 – 2025. Việc thực hiện tiêu chí về xã đạt chuẩn an ninh trật tự có vai trò, ý nghĩa hết sức quan trọng trong xây dựng xã đạt chuẩn nông thôn mới, nông thôn mới nâng cao, nông thôn mới kiểu mẫu trong giai đoạn hiện nay.
Vĩnh Khê là một trong ba xã miền núi của huyện Vĩnh Linh. Toàn xã có diện tích tự nhiên 2.657ha và 318 hộ với 1.119 nhân khẩu, chủ yếu là đồng bào dân tộc Vân Kiều. Đến nay, xây dựng nông thôn mới của xã Vĩnh Khê đã có những chuyển biến tích cực, đời sống của người dân đang từng bước được cải thiện. Theo Bộ tiêu chí Quốc gia về nông thôn mới, đến đầu tháng 12/2023, xã Vĩnh Khê đang hoàn thiện hồ sơ trình xét công nhận xã đạt chuẩn nông thôn mới. Trong đó, tiêu chí đảm bảo an ninh, trật tự là một trong những tiêu chí quan trọng, tạo điều kiện để hoàn thành các tiêu chí khác trong chương trình xây dựng nông thôn mới. Vì vậy, Đảng bộ, chính quyền, lực lượng vũ trang và Nhân dân Vĩnh Khê luôn nêu cao ý thức giữ vững an ninh chính trị, xây dựng địa phương ngày càng phát triển.
Lực lượng công an xã Vĩnh Khê hiện có 6 đồng chí, cùng với lực lượng dân quân xã, trong thời gian qua đã đảm bảo an ninh trật tự - một trong những tiêu chí hoàn thành sớm nhất, được xem là điểm sáng ở huyện Vĩnh Linh trong quá trình xây dựng nông thôn mới. Đã có nhiều cách làm hay, sáng tạo, những mô hình độc đáo thực sự hiệu quả để triển khai các biện pháp, giải pháp bảo đảm an ninh chính trị và trật tự an toàn xã hội xây dựng nông thôn mới.
Thứ nhất, về công tác chỉ đạo, điều hành
Hàng năm, Đảng ủy xã Vĩnh Khê đã ban hành nghị quyết để huy động hiệu quả cả hệ thống chính trị thực hiện thắng lợi nhiệm vụ giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn xã. UBND xã xây dựng kế hoạch về công tác bảo đảm an ninh trật tự, nhất là thường xuyên triển khai công tác bảo đảm an ninh trật tự trong thực hiện mục tiêu xây dựng nông thôn mới. Qua đó, chỉ đạo công an xã phối hợp chặt chẽ với lực lượng quân sự xã xây dựng kế hoạch, quy chế phối hợp trong bảo đảm an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn. Ngoài ra, Đảng ủy, UBND xã chỉ đạo các ban, ngành, đoàn thể, công an xã, dân quân xã chủ động xây dựng kế hoạch phối hợp tổ chức tuyên truyền sâu rộng đến cán bộ, đảng viên và toàn thể Nhân dân trong xã về các chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nhất là chủ trương, chính sách mới về giữ gìn an ninh trật tự và xây dựng nông thôn mới. Đảng ủy, UBND xã thường xuyên củng cố, kiện toàn Ban công an xã, lực lượng dân quân xã đảm bảo đủ về số lượng và từng bước nâng cao chất lượng trong thực hiện nhiệm vụ chính trị được phân công. Hàng năm, UBND xã tổ chức sơ kết, tổng kết để đánh giá kết quả, rút kinh nghiệm và triển khai hiệu quả phương hướng nhiệm vụ năm tới.
Thứ hai, về các mô hình, cách làm hay, “ điểm sáng” giữ vững an ninh trật tự trên địa bàn
Thực hiện kế hoạch của Ban Chỉ đạo phòng chống tội phạm, tệ nạn xã hội và phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc”, UBND xã Vĩnh Khê đã triển khai thí điểm lắp đặt camera an ninh trên địa bàn. Các camera an ninh được lắp đặt tại các vị trí trọng yếu như: trên các tuyến đường chính, các tuyến ngõ trọng điểm, nơi giao thông giao cắt. Qua đó giúp các lực lượng chức năng kịp thời phát hiện, đấu tranh phòng ngừa và xử lý các trường hợp vi phạm về an ninh trật tự xảy ra trên địa bàn, ý thức chấp hành pháp luật, tinh thần cảnh giác của người dân được nâng cao. Điều đặc biệt ở địa phương là một xã miền núi, đời sống của Nhân dân chưa cao, nhưng qua vận động quần chúng tham gia xã hội hoá lắp đặt camera giám sát an ninh đã nhận được sự đồng tình, tham gia của đông đảo người dân. Chỉ trong vòng một thời gian ngắn, Nhân dân địa phương đã ủng hộ lên tới trên 30 triệu đồng. Qua đó, đã góp phần tăng cường hiệu quả hệ thống giám sát của lực lượng chức năng, ngăn chặn các loại tội phạm và xử lý các vụ việc phức tạp về an ninh trật tự, đảm bảo an toàn giao thông.
Xã Vĩnh Khê có hơn 97% dân số là đồng bào dân tộc thiểu số Vân Kiều. Trong đó, có bà con trong dòng tộc Ralu Hạ, đều mang họ Hồ của Bác. Hiện có gần 60 hộ với trên 300 nhân khẩu, thường trú ở thôn Khe Cát và thôn Mới. Đây cũng là dòng họ xây dựng mô hình đảm bảo an ninh trật tự hiệu quả và là “điểm sáng” được đánh giá cao đó là mô hình “Dòng họ Ralu Hạ không có người vi phạm pháp luật, chung tay xây dựng nông thôn mới”. Sau 2 năm thành lập, mô hình đã phát huy hiệu quả và có ý nghĩa lan tỏa. Thông qua mô hình này đã phát huy văn hóa làng xã, ý thức dòng họ, giáo dục con cháu không vi phạm pháp luật, làm nền tảng trong phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh trật tự” trên địa bàn xã Vĩnh Khê. Dòng họ thường xuyên duy trì mối quan hệ chặt chẽ với lực lượng công an, chính quyền địa phương để triển khai các chủ trương quan trọng, chung sức cùng người dân trong xã xây dựng nông thôn mới ở Vĩnh Khê.
Vĩnh Khê là địa bàn giáp ranh với hai xã Kim Thủy và Thái Thủy (Huyện Lệ Thủy - Quảng Bình), có đường Hồ Chí Minh từ Cam Lộ - Quảng Bình ngang qua khá dài, rất đông phương tiện vận tải ngoại tỉnh lưu thông. Thực hiện chủ trương của công an huyện Vĩnh Linh về xây dựng mô hình “Cụm liên hoàn an toàn về an ninh trật tự” đã kịp thời giải quyết các vụ việc liên quan đến an ninh trật tự, phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Công an xã Vĩnh Khê và công an các xã vùng giáp ranh thường tổ chức những buổi tuần tra chung định kỳ hàng tháng. Trên cơ sở thực tiễn của mỗi địa phương, lực lượng công an và dân quân các xã đã xây dựng các chương trình, kế hoạch phối hợp chặt chẽ. Ngoài việc kiểm tra, nắm tình hình trên địa bàn giáp ranh, lực lượng hai bên đã kịp thời trao đổi thông tin, bàn bạc các phương án để tham mưu cho cấp ủy, chính quyền địa phương về đảm bảo an ninh chính trị, trật tự an toàn xã hội trên địa bàn mình quản lý. Đồng thời, thường xuyên phối hợp để giải quyết các vụ việc phát sinh. Qua đó, kịp thời phát hiện, xử lý nghiêm những trường hợp vi phạm, góp phần làm trong sạch địa bàn.
Một mô hình tiêu biểu, độc đáo của xã Vĩnh Khê về giữ gìn an ninh trật tự được duy trì cho đến nay đó là mô hình “Tiếng kẻng an ninh”. Tuy chỉ có 3 thôn nhưng địa bàn chủ yếu là đồi, rừng, lại có nhiều tuyến đường nhỏ lẻ ra tuyến quốc lộ, có địa phận giáp với các xã của tỉnh Quảng Bình. Do vậy, mô hình “Tiếng kẻng an ninh” được thành lập. Kẻng được bố trí ở thôn Khe Cát ở trên địa bàn xã. Tại đây, khi phát hiện đối tượng lạ mặt, có dấu hiệu khả nghi vào địa bàn thực hiện các hành vi vi phạm pháp luật thì sẽ đánh kẻng báo động để toàn dân cảnh giác. Công an xã chịu trách nhiệm quản lý, hoạt động trên nguyên tắc tự nguyện, tự giác, tự quản nhằm tập hợp, huy động sức dân trong công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Thời gian qua, mô hình đã cung cấp cho lực lượng công an hàng trăm nguồn tin liên quan đến lĩnh vực an ninh trật tự, phát huy vai trò tích cực của Nhân dân trong việc tham gia phòng, chống các loại tội phạm, ngăn chặn tội phạm trộm cắp, gây rối trật tự công cộng. Qua đó, công an xã đã nhiều lần bắt giữ các đối tượng tội phạm. Đồng thời, nâng cao ý thức chấp hành các chủ trương của Đảng, pháp luật của Nhà nước, góp phần hiệu quả vào quá trình xây dựng nông thôn mới tại địa phương.
Cho đến nay, những mô hình này đã và đang góp phần quan trọng để phát triển nhân rộng phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc trên địa bàn xã Vĩnh Khê, làm chuyển biến nhận thức và hành động, ý thức tự giác của Nhân dân, huy động được sức mạnh của cả hệ thống chính trị trong giữ vững tiêu chí về an ninh trật tự trong thực hiện chương trình xây dựng nông thôn mới.
Thứ ba, về công tác tuyên truyền, giáo dục
Lực lượng công an thường xuyên bám sát địa bàn, tăng cường công tác tuyên truyền, phổ biến giáo dục pháp luật nhằm nâng cao ý thức, nhận thức của người dân trong việc phòng ngừa, phát hiện, tố giác và đấu tranh với tội phạm. Cụ thể như phối hợp với hệ thống truyền thanh địa phương và hệ thống loa phát thanh của thôn tuyên truyền công tác giữ gìn an ninh trật tự và xây dựng, nhân rộng các mô hình, điển hình tiên tiến trong phong trào toàn dân bảo vệ an ninh tổ quốc. Công an xã đã lập trang Facebook trên 1000 người theo dõi. Qua đó, tập trung đăng tải nhiều tin, bài và dành nhiều thời lượng để tuyên truyền, giới thiệu nội dung chương trình xây dựng nông thôn mới, trọng tâm là giữ vững tiêu chí an ninh, trật tự xã hội. Hàng tháng, quý, công an xã phối hợp với các trường học trên địa bàn, tổ chức sinh hoạt các chuyên đề như: “An toàn giao thông”; “Tuyên truyền, giáo dục pháp luật”; “Phòng chống tội phạm”; “Ma tuý học đường”… Công an xã đã tổ chức nắm chắc tình hình, phối hợp chặt chẽ với các ban, ngành, đoàn thể, chủ động tham mưu cấp ủy, chính quyền giải quyết kịp thời, ổn định các điểm xảy ra mâu thuẫn, tranh chấp liên quan đến công tác giải phóng mặt bằng, triển khai các công trình, dự án trọng điểm của tỉnh trên địa bàn.
Như vậy, nhờ chủ động, kịp thời xây dựng nhiều phương án, mô hình nên tình hình an ninh trật tự trên địa bàn xã Vĩnh Khê luôn được đảm bảo, tiếp thêm sức mạnh cùng đảng uỷ, chính quyền, Nhân dân giữ vững các tiêu chí trong xây dựng nông thôn mới. Để nâng cao kết quả này, trong thời gian tới, cần thực hiện những giải pháp cơ bản sau:
Một là, cấp ủy, chính quyền xã Vĩnh Khê tăng cường công tác lãnh đạo, chỉ đạo toàn diện nhiệm vụ bảo đảm an toàn trật tự gắn với nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội của địa phương. Đảng ủy, UBND xã không ngừng củng cố, xây dựng lực lượng công an xã ngày càng chính quy, tinh nhuệ, đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ đề ra. Đảng uỷ, chính quyền quan tâm tăng cường các điều kiện làm việc, trang bị phương tiện phù hợp với thực tế lực lượng công an và các lực lượng khác tham gia bảo vệ an ninh, trật tự. Chỉ đạo các ban, ngành, mặt trận tổ quốc, đoàn thể vào cuộc tích cực để hỗ trợ lực lượng công an trong thực hiện nhiệm vụ được giao.
Hai là, lực lượng công an xã, dân quân xã tập trung làm tốt công tác tham mưu cho cấp ủy, chính quyền chỉ đạo, triển khai thực hiện nghiêm túc, có hiệu quả các mặt công tác bảo đảm an ninh, trật tự. Duy trì và phát huy hiệu quả mô hình về an ninh, trật tự trên địa bàn. Tập trung đẩy mạnh công tác thông tin, tuyên truyền, vận động người dân; thường xuyên tuần tra, kiểm soát trật tự, an toàn giao thông, kịp thời trấn áp các loại tội phạm. Nắm chắc tình hình, dự báo từ xa, từ sớm, giữ mối liên hệ chặt chẽ với Nhân dân.
Ba là, hầu hết người dân trên địa bàn xã Vĩnh Khê đều sử dụng điện thoại thông minh nên dễ dàng tham gia để nhận và phản ánh thông tin. Vì vậy, lực lượng công an xã tiếp tục triển khai, sử dụng hiệu quả mạng xã hội trong thực hiện nhiệm vụ. Ví dụ như trang fanpage, nhóm zalo, facebook, số điện thoại đường dây nóng… để tạo thuận lợi cho người dân vừa nắm bắt các nội dung được chia sẻ trên mạng xã hội vừa có thể cung cấp thông tin liên quan đến an ninh trật tự. Đa dạng hóa các hình thức, nội dung đăng tải; tiếp thu, lắng nghe ý kiến từ người dân để khai thác hiệu quả hơn các tiện ích từ các trang mạng xã hội; phát động phong trào “Toàn dân bảo vệ an ninh Tổ quốc trên không gian mạng” phù hợp ở địa phương.
So với các tiêu chí khác, tiêu chí về an ninh trật tự luôn ở trạng thái động. Do đó, đòi hỏi sự nỗ lực không ngừng và đồng bộ của cấp ủy, chính quyền và người dân địa phương. Tin tưởng rằng, với vị thế mới, xã Vĩnh Khê luôn vững bước trên hành trình giữ vững các tiêu chí nông thôn mới, xây dựng quê hương ngày càng giàu đẹp./.