Sự cần thiết phải tuyên truyền, giáo dục phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước

Trong lịch sử dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam, phụ nữ luôn thể hiện những phẩm chất truyền thống tốt đẹp như: lòng yêu nước, tinh thần quật cường chống giặc ngoại xâm; cần cù thông minh, sáng tạo trong lao động sản xuất, có lòng nhân hậu, giàu tình yêu thương và đức hy sinh. Phụ nữ Việt Nam luôn luôn phát huy và thể hiện vai trò không thể thiếu của mình trong các lĩnh vực đời sống xã hội, góp phần làm giàu cho xã hội, làm phong phú cuộc sống con người. Nghị quyết số 04-NQ/TW của Bộ Chính trị ngày 12-7-1993 đã chỉ rõ: “Phụ nữ là người lao động, người công dân, người mẹ, người thầy đầu tiên của con người. Khả năng và điều kiện lao động, trình độ văn hóa, vị trí xã hội, đời sống vật chất và tinh thần của phụ nữ có ảnh hưởng sâu xa đến sự phát triển của thế hệ tương lai”.

Với bất cứ hoàn cảnh xã hội nào, phẩm chất đạo đức cũng là một tiêu chí quan trọng để đánh giá người phụ nữ, tạo nên nét đẹp và góp phần khẳng định vai trò, vị thế của người phụ nữ Việt Nam trong gia đình và trong xã hội. Vì vậy trước những yêu cầu của thời kỳ CNH, HĐH vấn đề bồi dưỡng phẩm chất đạo đức của người phụ nữ là vô cùng cần thiết và có ý nghĩa hết sức quan trọng, tạo được sự kết nối giữa vẻ đẹp truyền thống và hiện đại trong chân dung người phụ nữ Việt Nam, giúp cho người phụ nữ nâng cao vị thế trong xã hội và gia đình, tạo ảnh hưởng lớn tới giáo dục phẩm chất, đạo đức của các thành viên trong gia đình, nhất là đối với thế hệ trẻ.

Ngày nay, phụ nữ Việt Nam một mặt tiếp tục kế thừa và phát huy truyền thống đạo đức quý báu, những giá trị văn hóa, tinh thần vô giá mà các thế hệ trước đã để lại, mặt khác không ngừng hình thành, phát triển những phẩm chất tiên tiến phù hợp với các yêu cầu của sự nghiệp đổi mới đất nước trong bối cảnh hội nhập quốc tế, từng bước góp phần tạo dựng hình ảnh người phụ nữ Việt Nam hiện đại.

Tuy nhiên, trước những tác động của mặt trái nền kinh tế thị trường và những ảnh hưởng tiêu cực của thời kỳ mở cửa, hội nhập kinh tế khu vực và thế giới, việc gìn giữ, phát huy những phẩm chất, đạo đức tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong giai đoạn hiện nay còn tồn tại rất nhiều vấn đề. Một số giá trị tốt đẹp về phẩm chất, đạo đức của phụ nữ Việt Nam có phần bị mai một. Quan niệm về các giá trị đạo đức truyền thống đang dần bị phai mờ trong nhận thức và lối sống của một bộ phận phụ nữ. Một bộ phận phụ nữ sống thiếu lý tưởng, vô cảm, bàng quan trước các vấn đề bức xúc của xã hội, cộng đồng; một bộ phận thanh niên thích hưởng thụ, đua đòi, dễ bị lôi kéo vào con đường tệ nạn xã hội. Một số phụ nữ vi phạm pháp luật như tham gia vào các hoạt động buôn bán phụ nữ, trẻ em; buôn bán, tàng trữ và sử dụng ma túy trái phép; tham gia chơi lô đề, cờ bạc, mê tín dị đoan, mại dâm, dịch bệnh,... Nhận thức một bộ phận phụ nữ về vai trò, chức năng giáo dục của gia đình còn hạn chế; trách nhiệm của mỗi cá nhân trong xây dựng gia đình hạnh phúc có xu hướng bị xem nhẹ, tình trạng ngoại tình, ly hôn có xu hướng gia tăng đang là vấn đề đáng lo ngại. Giới trẻ đua đòi chạy theo lối sống thực dụng, có quan niệm lệch lạc trong hôn nhân, tình yêu. Vấn đề lấy chồng ngoại chỉ vì lợi ích vật chất trước mắt đã xuất hiện ở một bộ phận nữ thanh niên. Những cuộc hôn nhân theo hình thức thương mại hóa này đã dẫn đến nhiều hệ lụy đau lòng cho phụ nữ; bị lạm dụng tình dục, bị bán làm gái mại dâm hoặc bị đánh đập, hành hạ. Hình ảnh cô dâu Việt Nam được rao bán trên một số báo Hàn Quốc, Đài Loan. Những vụ xem mặt, chọn vợ tập thể diễn ra một số nơi đã và đang làm tổn hại nghiêm trọng đến phẩm giá, đạo đức, làm sai lệch hình ảnh tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam...

Đánh giá về những khó khăn thách thức đối với phụ nữ trong giai đoạn hiện nay, Nghị quyết số 11-NQ/TW ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị về công tác phụ nữ thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước đã chỉ rõ: “Phụ nữ gặp nhiều khó khăn thách thức khi thực hiện vai trò người mẹ, người thầy đầu tiên của con người trong điều kiện xã hội và gia đình Việt Nam có nhiều thay đổi. Phẩm chất đạo đức và một số giá trị truyền thống tốt đẹp có phần bị mai một, lối sống thực dụng có xu hướng phát triển trong một bộ phận phụ nữ”.

Những tồn tại nói trên xuất phát từ nhiều nguyên nhân. Trước hết là do nhận thức một bộ phận phụ nữ còn hạn chế, thiếu thông tin; chưa chú trọng việc tu dưỡng rèn luyện phẩm chất, đạo đức; chưa có ý thức giữ gìn, phát huy các phẩm chất, đạo đức tốt đẹp của phụ nữ, của dân tộc,... Bên cạnh đó tình trạng thiếu việc làm, đời sống còn nhiều khó khăn, sự du nhập văn hóa nước ngoài với lối sống đề cao sự thụ hưởng đang tác động vào các tầng lớp nhân dân, trong đó có phụ nữ.

Thực tiễn khách quan trên cho thấy, trong quá trình đổi mới kinh tế xã hội theo cơ chế thị trường định hướng xã hội chủ nghĩa, những chuẩn mực phẩm chất đạo đức phụ nữ Việt Nam nói chung đang biến đổi. Các xu hướng biến đổi phẩm chất đạo đức ấy đòi hỏi cần có sự định hướng tiêu chí người phụ nữ Việt Nam phù hợp với yêu cầu phát triển của thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước.

Trong những năm qua, Đảng ta đã ban hành các Nghị quyết chuyên đề về giáo dục và giữ gìn bản sắc văn hóa dân tộc. Các bộ, ngành chức năng đã có hoạt động hướng đến giáo dục phẩm chất, đạo đức tốt đẹp của con người Việt Nam, của người phụ nữ Việt Nam. Đối với Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam, công tác tuyên truyền giáo dục phẩm chất, đạo đức phụ nữ được xác định là một trong những nhiệm vụ trọng tâm của Hội, phát động thành phong trào thi đua “Phụ nữ tích cực học tập, lao động sáng tạo, xây dựng gia đình hạnh phúc” triển khai rộng rãi trong các cấp Hội phụ nữ.

Việc tuyên truyền, giáo dục phẩm chất, đạo đức phụ nữ thời kỳ CNH, HĐH đất nước và hội nhập quốc tế là chủ trương của Đảng, nhà nước và của tổ chức Hội liên hiệp phụ nữ Việt Nam. Nghị quyết số 11 NQ/TW ngày 27/4/2007 của Bộ Chính trị đã nêu rõ: “Nghiên cứu và thực hiện việc giáo dục, xây dựng gia đình ấm no, bình đẳng, tiến bộ, hạnh phúc và giáo dục phẩm chất, đạo đức người phụ nữ Việt Nam thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa. Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam phối hợp cùng các ban, ngành, đoàn thể vận động, hướng dẫn phụ nữ phấn đấu rèn luyện theo các tiêu chí: có sức khỏe, tri thức, kỹ năng nghề nghiệp, năng động, sáng tạo, có lối sống văn hóa, có lòng nhân hậu”. Thực hiện Chỉ thị số 03-CT/TW của Bộ Chính trị ngày 14/5/2011 “Về tiếp tục đẩy mạnh việc học tập và làm theo tấm gương đạo đức Hồ Chí Minh”. Thực hiện Nghị quyết Hội nghị lần thứ 4 BCH TW Đảng khóa XI “Một số vấn đề cấp bách về xây dựng Đảng hiện nay”. Nghị quyết Đại hội Phụ nữ toàn Quốc lần thứ XI (Nhiệm kỳ 2012-2017) đã xác định nhiệm vụ đầu tiên của Hội Liên hiệp phụ nữ Việt Nam là: “Nâng cao nhận thức, trình độ, năng lực, của phụ nữ đáp ứng yêu cầu tình hình mới; xây dựng người phụ nữ Việt Nam có sức khỏe, tri thức, kỷ năng nghề nghiệp, năng động, sáng tạo, có lối sống văn hóa, có lòng nhân hậu”.

Từ thực trạng trên cho thấy, để tuyên truyền giáo dục những phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam trong thời kỳ CNH, HĐH đất nước chúng ta cần tập trung vào những nội dung chủ yếu sau:

Thứ nhất, tuyên truyền, nâng cao nhận thức của phụ nữ về sự cần thiết và nội dung giáo dục phẩm chất đạo đức phụ nữ thời kỳ CNH, HĐH và hội nhập quốc tế
Thông qua các phương tiện thông tin đại chúng, các buổi sinh hoạt câu lạc bộ, nhóm phụ nữ, các cuộc tọa đàm để phổ biến cho phụ nữ về sự cần thiết phải phấn đấu, rèn luyện để gìn giữ và phát huy phẩm chất tốt đẹp của người phụ nữ Việt Nam. Mở các chiến dịch truyền thông nhằm thay đổi hành vi đạo đức cho chị em phụ nữ. Có thể phối hợp với các ngành văn hóa hoặc nhà văn hóa tuyên truyền giáo dục phẩm chất đạo đức cho phụ nữ thông qua tổ chức thi sáng tác, thi viết, thi tìm hiểu,...

Thứ hai, tổ chức các hoạt động tuyên truyền, vận động, giáo dục khác.

Tổ chức các khóa tập huấn cho cán bộ các chi hội phụ nữ ở từng địa phương về kiến thức và kỹ năng tuyên truyền, giáo dục, vận động các hoạt động truyền thông của Hội Liên hiệp phụ nữ cấp xã. Tổ chức các khóa tập huấn nhằm giáo dục kỹ năng giao tiếp cho các chị em phụ nữ. Để nâng cao đời sống tinh thần của người phụ nữ chúng ta tiến hành tổ chức các buổi tham quan du lịch trong các dịp lễ, thông qua hoạt động tham quan tại hệ thống bảo tàng Phụ nữ Việt Nam, các di tích văn hóa, lịch sử; tổ chức các hoạt động về nguồn để chị em phụ nữ được thăm các di tích cách mạng từ trung ương đến địa phương.

Tổ chức giao lưu, gặp mặt, biểu dương gương điển hình tiên tiến. Đây là phương pháp giáo dục tổng hợp, mang lại hiệu quả to lớn đối với mỗi con người và mỗi tập thể lao động, góp phần nâng cao nhận thức của phụ nữ về chủ trương, đường lối, chính sách, về những điều kiện tự nhiên, xã hội, về việc ứng dụng khoa học – công nghệ vào đời sống. Tuyên truyền điển hình tiên tiến là cách thức nhằm xóa bỏ chậm tiến, đấu tranh chống tiêu cực, phát huy sức mạnh những nhân tố tích cực trên mỗi con người và mỗi tập thể, làm lành mạnh hóa xã hội.

Thứ ba, hướng dẫn phụ nữ tự giáo dục, rèn luyện để có các phẩm chất đạo đức cần thiết.

Trước những yêu cầu ngày càng cao của thời kỳ CNH, HĐH đất nước, mỗi một phụ nữ cần nhận thức đúng, đầy đủ về các phẩm chất đạo đức và sự cần thiết phải rèn luyện để có những phẩm chất đó; cần phải nỗ lực học tập và rèn luyện, phấn đấu không ngừng để có các phẩm chất tự tin, tự trọng, trung hậu, đảm đang.

Muốn đạt được sự tự tin người phụ nữ phải mạnh dạn dám nghĩ, dám làm, tin vào khả năng thành công của mình, vươn lên vượt qua mọi rào cản do định kiến giới; vượt qua tâm lý mặc cảm tự ti; vượt lên chính mình; không ngừng học tập để tiếp thu tri thức, nâng cao trình độ chuyên môn kỹ thuật, nghề nghiệp nhằm hoàn thành tốt công việc và khẳng định vị thế của mình trong xã hội.

Bên cạnh đó người phụ nữ luôn phải biết đề cao lòng tự trọng, tự tôn của dân tộc, không làm những việc ảnh hưởng đến giá trị, thanh danh của dân tộc Việt Nam. Phấn đấu góp phần làm cho đất nước giàu đẹp, nêu cao lòng tự hào về văn hóa dân tộc, giữ gìn và phát huy những truyền thống tốt đẹp của dân tộc trước bạn bè quốc tế.

Phụ nữ Việt Nam luôn phấn đấu, rèn luyện để trở thành người phụ nữ trung hậu. Luôn ý thức sâu sắc về tinh thần tương thân tương ái, coi trọng đạo lí, sống có nghĩa tình, có trước có sau, thủy chung, son sắt, luôn quan tâm đến lợi ích xã hội, tích cực tham gia các hoạt động cộng đồng.

Trong mọi thời điểm của lịch sử phẩm chất đảm đang của phụ nữ Việt Nam luôn luôn tỏa sáng. Đó là hình ảnh người phụ nữ đảm việc nước, giỏi việc nhà. Người phụ nữ luôn phát huy vai trò của mình trong việc tổ chức cuộc sống gia đình, động viên, khích lệ chồng con chia sẽ công việc gia đình, nhất là người chồng. Hơn nữa, phụ nữ phải trau dồi kiến thức để nâng cao năng lực hoạt động chuyên môn hoàn thành tốt công việc của mình.

Như vậy, vấn đề tuyên truyền, giáo dục phẩm chất đạo đức phụ nữ thời kỳ CNH, HĐH nhằm giữ gìn, phát huy và bồi dưỡng phẩm chất, đạo đức tốt đẹp của phụ nữ Việt Nam là một công việc cần thiết, có ý nghĩa quan trọng trong thời đại phát triển và hội nhập mang tính toàn cầu.
 

Nguyễn Thị Như Quỳnh
Khoa Xây dựng Đảng