Quan điểm của đồng chí Lê Duẩn về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng và việc tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng theo Nghị quyết Đại hội lần thứ XIII
- Thứ ba - 06/12/2022 08:58
- In ra
- Đóng cửa sổ này
ThS. Trần Văn Toàn
Khoa Xây dựng Đảng
Đồng chí Lê Duẩn “là chiến sĩ thuộc lớp cận vệ đầu tiên của Đảng, một người học trò lỗi lạc của Chủ tịch Hồ Chí Minh” đã có gần 60 năm sống, chiến đấu gắn liền với tiến trình cách mạng Việt Nam từ thập niên 1920 đến thập niên 1980. Một trong những đặc điểm nổi bật ở đồng chí Lê Duẩn (tên gọi trân quý - Anh Ba) là luôn suy nghĩ, tìm tòi, xuất phát từ tình hình thực tế, phân tích, giải quyết những vấn đề mới do cuộc sống đặt ra. Sự sáng suốt của đồng chí thể hiện nổi bật trước những bước ngoặt của lịch sử, trong những tình huống phức tạp của thực tiễn, qua những nhận định, quyết sách trong tiến trình lãnh đạo cách mạng Việt Nam. Người học trò xuất sắc ấy của Chủ tịch Hồ Chí Minh cũng là “nhà lãnh đạo lỗi lạc của Đảng, người cống hiến trọn đời cho sự nghiệp giải phóng dân tộc, thống nhất Tổ quốc, tiến lên chủ nghĩa xã hội”[1]. Đồng chí có nhiều đóng góp quan trọng cả về lý luận và thực tiễn trong công tác xây dựng Đảng và hoạt động lãnh đạo của Đảng. Trong đó, một trong những tư tưởng sâu sắc, nổi bật của đồng chí đó là về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng.Quan điểm của đồng chí Lê Duẩn về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng được thể hiện qua những nội dung cơ bản sau:
Thứ nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam
Tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng chí Lê Duẩn khẳng định, Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của các mạng Việt Nam. Đảng đã lãnh đạo ba cao trào cách mạng dẫn tới Cách mạng Tháng Tám thành công; đã tổ chức thắng lợi hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc; đã cùng một lúc lãnh đạo hai chiến lược cách mạng: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa; đã lãnh đạo nhân dân ta vừa làm nhiệm vụ dân tộc, vừa làm nghĩa vụ quốc tế. Đồng chí khẳng định “Đảng ta đứng ở trung tâm các sự kiện vĩ đại ấy, và cũng chính trong lò lửa các sự kiện ấy mà Đảng ngày càng được tôi luyện và không ngừng lớn lên” [2].Theo đồng chí Lê Duẩn, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị trước hết, Đảng phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu để phát triển, hoàn chỉnh và cụ thể hóa hơn nữa đường lối chính trị của Đảng phù hợp với điều kiện cụ thể nước ta. Có được chủ trương, đường lối đúng đắn là nhờ Đảng nắm vững chủ nghĩa Mác -Lênin, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin. Tuy nhiên, đồng chí cho rằng, Đảng nắm chủ nghĩa Mác - Lênin không phải trên câu chữ mà nắm được bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác Lênin. Đồng chí Lê Duẩn khẳng định, khi hiện thực cuộc sống luôn thay đổi thì đường lối, chính sách của Đảng cũng cần có sự bổ sung và phát triển, có căn cứ khoa học, sát hợp với nhu cầu thực tiễn. Đồng chí Lê Duẩn nhắc nhở: Quy luật khách quan của sự phát triển xã hội bao giờ cũng là điểm xuất phát cho đường lối chính trị của Đảng. Thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển đất nước không được phép tùy tiện, bất chấp quy luật. Quán triệt tinh thần ấy, Đảng ta bao giờ cũng lấy thực tiễn của cách mạng Việt Nam, lấy hiện thực sinh động của xã hội Việt Nam làm điểm xuất phát trong việc vận dụng những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin. Do đó, đồng chí cho rằng, phải thường xuyên đi sâu vào thực tiễn để phân tích, tổng kết kinh nghiệm và khái quát lý luận cần thiết; để không ngừng bổ sung, phát triển và cụ thể hóa hơn nữa đường lối, chính sách của Đảng. Vì vậy, phải kiện toàn các cơ quan làm nhiệm vụ nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn. Bên cạnh yêu cầu phải nắm chắc bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, thấu suốt hơn quy luật phát triển của xã hội, mỗi cán bộ, đảng viên còn “phải ngày càng trưởng thành trong việc vận dụng những hiểu biết đó vào thực tiễn để định ra đường lối, chính sách một cách đúng đắn và sáng tạo” [3].
Thứ hai, để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, Đảng phải nâng cao năng lực thực tiễn của Đảng và bộ máy Nhà nước
Theo đồng chí Lê Duẩn, có đường lối đúng đắn là điều kiện vô cùng quan trọng, tuy nhiên chừng đó là chưa đủ mà cần phải có công tác tổ chức rộng lớn để huy động và sử dụng được toàn bộ lực lượng rộng lớn của toàn xã hội, tất cả mọi lực lượng vật chất và tinh thần để hướng vào giải quyết những vấn đề cụ thể. Bởi vì nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của Đảng là một vấn đề rất lớn và mới mẻ, nhất là đối với chúng ta, những người chưa trải qua trường học của nền đại sản xuất cơ khí hóa. Đồng chí cho rằng, trong cách mạng dân tộc dân chủ Đảng ta đã tiến hành công tác tổ chức thực tiễn đạt tới trình độ khoa học, bảo đảm động viên, tập hợp và khai thác mọi lực lượng tiềm tàng trong quần chúng, mọi khả năng cách mạng, sáng tạo và khéo phối hợp các hình thức tuyên truyền và tổ chức đầu tranh muôn màu, muôn vẻ thích hợp với tình hình, so sánh giữa ta và địch mỗi lúc mỗi nơi. Vào giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta cũng có những bước trưởng thành đầu tiên về tổ chức thực tiễn, tuy nhiên so với yêu cầu của thực tiễn đặt ra chúng ta vẫn còn nhiều hạn chế khuyết điểm. Do đó, cả sai lầm về đường lối và sai lầm về tổ chức đều không thể có chủ nghĩa xã hội. Cái chúng ta thiếu nhất là sự hiểu biết về kinh tế, về khoa học kỹ thuật, năng lực tổ chức và năng lực quản lý. Những điều đó lại mang tính quyết định đến sự phục vụ đời sống nhân dân – nhiệm vụ, vai trò của một Đảng cầm quyền. Theo đồng chí Lê Duẩn để xây dựng chủ nghĩa xã hội, thì toàn Đảng phải nhanh chóng vươn lên khắc phục cho được mâu thuẫn giữa một bên là phải khẩn trưởng đẩy mạnh sự nghiệp cách mạng và xây dựng khối lượng ngày càng to lớn và tính chất ngày càng phức tạp với một bên là năng lực tổ chức thực tiễn của Đảng và năng lực quản lý nhà nước của chúng ta còn hạn chế. Cần phải có một sự chuyển biến cách mạng trong quan niệm của chúng ta về vai trò trong công tác tổ chức của Đảng, trong phương thức quản lý của Nhà nước, của tất cả các cơ quan, các cấp, các ngành, các cấp.
Thứ ba, để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, nâng cao trình độ, trí tuệ và bãn lĩnh cho đội ngũ cán bộ, đảng viên
Theo đồng chí Lê Duẩn, để lãnh đạo được cách mạng, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là phải tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng. Đồng chí khẳng định: “Đảng phải mạnh trong toàn bộ cơ thể của mình từ các cơ quan đầu não đến các tế bào cơ sở, bảo đảm cho mọi đường lối, chính sách của Đảng thông suốt từ trên xuống dưới, từ trong Đảng đến các cơ quan nhà nước và các đoàn thể quần chúng, đến nhân dân đông đảo” [4]. Để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đồng chí cho rằng, Đảng cần phải nắm chắc vũ khí lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, thấu hiểu sâu sắc thực tiễn của đất nước. Theo đồng chí, để Đảng mạnh toàn Đảng phải vươn lên, mỗi cán bộ, đảng viên phải vươn lên mạnh mẽ nhằm đáp ứng xuất sắc nhiệm vụ ngày càng to lớn và nặng nề. Vì vậy, vấn đề đầu tiên là phải nâng cao chât lượng các chi bộ, đảng bộ ở cơ sở. Vì đây là nhiệm vụ sống còn của Đảng, có vị trí, vai trò và tầm quan trọng đặc biệt trong công tác củng cố, xây dựng, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong hệ thông chính trị. Theo đồng chí, việc xây dựng đảng bộ, chi bộ vững mạnh, việc nâng cao bản lĩnh trí tuệ của đội ngũ cán bộ, đảng viên có tác dụng tích cực và trực tiếp đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Bởi vậy, có thể khẳng định năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng cuối cùng phải được biểu hiện trong sức mạnh của đảng bộ, chi bộ, trong trí tuệ, bãn lĩnh của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trong việc biến đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước thành hành động thực tiễn của quần chúng nhân dân nhằm thực hiên thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Do đó, theo đồng chí Lê Duẩn, muốn cho Đảng mạnh, chi bộ hoàn thành tốt vai trò lãnh đạo của mình thì chất lượng của đội ngũ đảng viên phải thật tốt. Đảng viên phải là những người ưu tú nhất, giác ngộ nhất, cách mạng nhất của giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức, những người tiêu biểu cho sự phát tiển đi lên của xã hội. Những người tuyệt đối trung thành với sự nghiệp của giai cấp công nhân, gắn bó mật thiết với nhân dân, chiến đấu quên mình vì lợi ích của giai cấp, của dân tộc, vì lý tưởng cộng sản. Với tầm nhìn chính trị sâu rộng, đồng chí Lê Duẩn nêu rõ: “Đối với một đảng cầm quyền thì đảng viên phải hiểu các vấn đề về quân sự cũng như về kinh tế, tài chính”. Đồng chí phê phán phần đông các cấp uỷ đảng, các cấp chỉ huy quân sự, các cán bộ phụ trách kinh tế, tài chính “ít chú ý nâng cao sự hiểu biết của mình về cả hai lĩnh vực quan trọng đó” và đề nghị: “Cần làm cho các đồng chí chúng ta nhận rõ vai trò của đảng cầm quyền để ra sức khắc phục thiếu sót nói trên”.
Thứ tư, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng gắn với việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền đối với việc quản lý mọi mặt của đời sống xã hội
Để làm rõ vấn đề này, đồng chí đã làm rõ khái niệm Đảng cầm quyền, theo đồng chí, Đảng cầm quyền là Đảng trở thành người lãnh đạo nhà nước và toàn xã hội. Khi chính quyền cách mạng được xây dựng, Đảng không thể nào thực hiện được vai trò lãnh đạo của mình nếu không thông qua chính quyền nhà nước. Sức mạnh của đảng cầm quyền và sức chiến đấu của nó biểu hiện ở chỗ là chính là hiệu lực sức mạnh của bộ máy nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Là người lãnh đạo hệ thống chính tri, Đảng không thể buông lỏng sự lãnh đạo của mình đối với chính quyền, song cũng không thể bao biên công việc của chính quyền. Hạ thấp hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng là làm suy yếu hệ thống chính trị. Bao biện, làm thay công việc của chính quyền là làm cho Đảng bận rộn làm những việc không đúng chức năng của mình, kết quả không những không tăng cường mà còn hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng. Do đó, Đảng cẩm quyền thì phải không ngừng làm cho chính quyền vững mạnh. Để đảm bảo cho chính quyền vững mạnh, đồng chí Lê Duẩn đã chỉ ra điều kiện quan trọng nhất là phải không ngừng phát triển nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đây là biện pháp quan trọng nhằm tăng cường mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân trong điều kiện Đảng nắm chính quyền. Sức mạnh của Đảng cầm quyền, của hệ thống chính trị trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội là một nền dân chủ xã hội chủ nghĩa phát triển ngày càng đầy đủ. Đảng và các cơ quan nhà nước gắn bó mật thiết với nhân dân trong mọi mặt của sinh hoạt xã hội đảm bảo thu hút quần chúng ngày càng đông đảo tham gia sáng tạo xã hội mới. Đồng chí Lê Duẩn khẳng định: “Chính quyền mạnh ở chỗ thực sự là của dân, do dân và vì dân. Chính quyền càng vững mạnh càng thu hút đông đảo nhân dân lao động vào sự nghiệp quản lý nhà nước, thì Đảng càng mạnh trong vai trò xã hội lãnh đạo hệ thống chính trị”.
Thứ năm, củng cố, tăng cường mối liên hệ mật thiết với nhân dân là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng, là cơ sở để Đảng hoàn thành vai trò lãnh đạo của mình đối với hệ thống chính trị
Sức mạnh của chính đảng của giai cấp công nhân không chỉ ở bản thân của Đảng, ở bản thân người cộng sản trong tổ chức, mà còn ở sự liên hệ chặt chẽ giữa Đảng và quần chúng. Trong quá trình lãnh đạo của mình, Đảng ta sở dĩ làm tròn vai trò tiên phong của mình chính vì Đảng đã luôn luôn giữ vững và không ngừng củng cố mối liên hệ chặt chẽ với đông đảo quần chúng, trước hết là quần chúng công nông. Và ngược lại, cũng trong thời gian đó, nhân dân ta đã làm nên những sự tích lịch sử phi thường chính là nhờ có Đảng ta, một đảng Mác – Lênin chân chính lãnh đạo.
Vì vậy, khi Đảng trở thành đảng cầm quyền, thì việc đề ra được nội dung của mối liên hệ giữa Đảng và quần chúng trong giai đoạn cách mạng mới là vấn đề quan trọng có ý nghĩa quyết định. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, để tăng cường mối liên hệ chặt chẽ giữa Đảng và quần chúng, biện pháp quan trọng bậc nhất là tôn trọng và phát huy đầy đủ quyền làm chủ tập thể của quần chúng trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội… Đó là cách tốt nhất để phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo của quần chúng trong việc chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, khắc phục những quan điểm tiêu cực, sai trái trong quần chúng, tạo nên sự nhất trí ngày càng cao của quần chúng đối với đường lối, chủ trương, chính sách cơ bản để Đảng và Nhà nước khắc phục những khó khăn trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Mặt khác, theo đồng chí, để tăng cường, củng cố mối liên hệ mật thiết với nhân dân Đảng phải bảo đảm được vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên phải là những người vừa có nhiệt tình cách mạng cao vừa có trình độ, năng lực tổ chức cao, phải là những người lính xung kích vào những nơi, những khâu khó khăn nhất của cuộc sống (sản xuất, chiến đấu, công tác, học tập…) và phải có năng suất lao động cao để nên gương cho quần chúng. Đồng thời cán bộ, đảng viên phải là những người hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, là những người chí công vô tư, đi sâu, đi sát quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của quần chúng. Bên cạnh đó, Đảng cần mở rộng việc quần chúng trực tiếp tham gia xây dựng Đảng, trực tiếp phê bình công việc của các cán bộ, đảng viên ở cơ sở, trực tiếp góp ý kiến với Đảng trong việc lựa chọn, kết nạp đảng viên mới và cả trong việc lựa chọn cán bộ ở cơ sở. Đây là biện pháp trọng yếu để nâng cao trình độ giác ngộ xã hội chủ nghĩa cho quần chúng, để ngăn chặn bệnh quan liêu, thói cửa quyền, tệ tham ô, hủ hóa, xa rời quần chúng của cán bộ, đảng viên để ngăn chặn những phần tử cơ hội tìm cách chui luồn vào hàng ngũ của Đảng. Vì vậy, Đồng chí Lê Duẩn cho rằng, mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu trên cương vị cụ thể của mình để củng cố mối liên hệ chặt chẽ giữa Đảng ta với quần chúng trong giai đoạn cách mạng mới, làm cho Đảng ta ngày càng được dân tin, dân yêu hơn nữa.
Vận dụng sáng tạo những quan điểm về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của đồng chí Lê Duẩn, 92 năm qua, nhất là hơn 35 năm đổi mới Đảng ta khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Vì thế, Đảng ta luôn xác định nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng là nhiệm vụ sống còn của Đảng, gắn liền với vận mệnh của dân tộc, của chế độ. Nhờ vậy, dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt, linh hoạt của Đảng, nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các mặt, đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, chính trị ổn định, kinh tế phát triển vượt bậc, quốc phòng an ninh được củng cố và tăng cường, đời sống vật chất và tinh thần ngày một nâng cao, vị thế của nước ta trên trường quốc tế ngày càng nâng cao.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, để thực hiện được mục tiêu đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, ngày càng phồn vinh, hạnh phúc mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, thì việc nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng có vị trí, vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó chúng ta cần tập trung vào những giải pháp chủ yếu sau:
Thứ nhất, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng. Nâng cao vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng có hiệu lực, hiệu quả; nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm của Việt Nam, tạo bước đột phá để phát triển.
Thứ hai, tiếp tục đổi mới tư duy lý luận, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống các quan điểm về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Thứ ba, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch. Trên tinh thần đó, Đại hội XIII của Đảng đưa ra yêu cầu: “Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong hoạch định đường lối, chủ trương; đổi mới việc xây dựng, ban hành và nâng cao chất lượng các nghị quyết của Đảng; khắc phục tình trạng ban hành nghị quyết chưa sát thực tiễn, thiếu tính khả thi”[6].
Thứ tư, nâng cao năng lực lãnh đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân, đúng với tư cách nền tảng pháp lý cho quyền làm chủ của nhân dân. Ở đó, sự phân công, phối hợp và kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan quyền lực nhà nước cần rõ ràng, rành mạch, không trùng chéo, tạo ra sự hỗ trợ, tương tác và kiểm tra, giám sát lẫn nhau để vận hành hiệu quả của các cơ quan quyền lực trên cơ sở phát huy cao nhất sức mạnh của Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Đó cũng là cơ sở pháp lý nâng cao vai trò và sự lãnh đạo toàn diện hệ thống chính trị nước ta.
Thứ năm, thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị.
Nhận thức sâu sắc về vai trò, vị thế đặc biệt quan trọng của nhân dân nói chung và trong công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị nói riêng, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục xác định và đề ra nhiệm vụ cần tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, cả hệ thống chính trị về công tác dân vận; phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh trong tình hình mới.
Đảng xác định cần đổi mới và đẩy mạnh công tác vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm của công dân; đồng thời, chống các biểu hiện dân chủ cực đoan, dân chủ hình thức, mị dân. Thực hiện nghiêm, có hiệu quả các quy định, quy chế về phát huy dân chủ ở cơ sở; thực hiện tốt công tác tiếp dân, đối thoại với nhân dân, giải quyết những kiến nghị chính đáng, hợp pháp của nhân dân; xử lý kịp thời, dứt điểm các vấn đề bức xúc liên quan đến đời sống nhân dân, các vụ khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài, không để hình thành các “điểm nóng” về an ninh chính trị, trật tự xã hội.
Để đáp ứng được sự gửi gắm niềm tin của nhân dân, Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn, tự khắc phục sai lầm, hạn chế, khuyết điểm, phải thật sự là đảng chân chính, cách mạng, “là đạo đức, là văn minh”, mạnh dạn thực hiện tự phê bình và phê bình, thành tâm học hỏi quần chúng nhân dân, dựa vào nhân dân để cùng xây dựng, chỉnh đốn, bảo vệ, phát triển Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững, sớm đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI.
Thứ sáu, tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng đồng thời là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, lâu dài, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và của toàn hệ thống chính trị.
Là một đảng cầm quyền, Đảng ta cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, bảo đảm chặt chẽ, công khai, minh bạch và thực hiện đồng bộ các giải pháp về phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thực hiện nghiêm về kê khai tài sản, thu nhập của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý. Chú trọng giáo dục phẩm chất đạo đức và trách nhiệm công vụ. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức, cơ quan, đơn vị trong phòng chống tham nhũng, lãng phí. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử và xử lý nghiêm, đúng pháp luật hành vi tham nhũng, lãng phí.
Đồng chí Lê Duẩn đã đi xa chúng ta, nhưng những quan điểm của đồng chí về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng vẫn còn nguyên giá trị, cả về lý luận và thực tiễn, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang triển khai thực hiện đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025 vào cuộc sống, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Tài liệu tham khảo
1.Thông cáo đặc biệt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, ngày 11/7/1986.
2. Lê Duẩn: Tuyển tập, tập 3 (1975- 1986), phần VII Nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, H. 2009.
3, 4. Lê Duẩn: Mấy vấn đề về Đảng cầm quyền, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1981, tr. 44, 97-98.
5. Lê Duẩn: Tuyển tập, tập 3 (1975- 1986), phần VII Nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, H. 2009.
6. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, H.2021, t.2, 253.
Thứ nhất, Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam
Tiếp thu chủ nghĩa Mác - Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, đồng chí Lê Duẩn khẳng định, Đảng Cộng sản Việt Nam là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của các mạng Việt Nam. Đảng đã lãnh đạo ba cao trào cách mạng dẫn tới Cách mạng Tháng Tám thành công; đã tổ chức thắng lợi hai cuộc kháng chiến thần thánh của dân tộc; đã cùng một lúc lãnh đạo hai chiến lược cách mạng: cách mạng dân tộc dân chủ nhân dân và cách mạng xã hội chủ nghĩa; đã lãnh đạo nhân dân ta vừa làm nhiệm vụ dân tộc, vừa làm nghĩa vụ quốc tế. Đồng chí khẳng định “Đảng ta đứng ở trung tâm các sự kiện vĩ đại ấy, và cũng chính trong lò lửa các sự kiện ấy mà Đảng ngày càng được tôi luyện và không ngừng lớn lên” [2].Theo đồng chí Lê Duẩn, vai trò lãnh đạo của Đảng đối với hệ thống chính trị trước hết, Đảng phải tiếp tục đi sâu nghiên cứu để phát triển, hoàn chỉnh và cụ thể hóa hơn nữa đường lối chính trị của Đảng phù hợp với điều kiện cụ thể nước ta. Có được chủ trương, đường lối đúng đắn là nhờ Đảng nắm vững chủ nghĩa Mác -Lênin, tuyệt đối trung thành với chủ nghĩa Mác - Lênin. Tuy nhiên, đồng chí cho rằng, Đảng nắm chủ nghĩa Mác - Lênin không phải trên câu chữ mà nắm được bản chất khoa học và cách mạng của chủ nghĩa Mác Lênin. Đồng chí Lê Duẩn khẳng định, khi hiện thực cuộc sống luôn thay đổi thì đường lối, chính sách của Đảng cũng cần có sự bổ sung và phát triển, có căn cứ khoa học, sát hợp với nhu cầu thực tiễn. Đồng chí Lê Duẩn nhắc nhở: Quy luật khách quan của sự phát triển xã hội bao giờ cũng là điểm xuất phát cho đường lối chính trị của Đảng. Thực hiện cách mạng xã hội chủ nghĩa, xây dựng và phát triển đất nước không được phép tùy tiện, bất chấp quy luật. Quán triệt tinh thần ấy, Đảng ta bao giờ cũng lấy thực tiễn của cách mạng Việt Nam, lấy hiện thực sinh động của xã hội Việt Nam làm điểm xuất phát trong việc vận dụng những nguyên lý của chủ nghĩa Mác - Lênin. Do đó, đồng chí cho rằng, phải thường xuyên đi sâu vào thực tiễn để phân tích, tổng kết kinh nghiệm và khái quát lý luận cần thiết; để không ngừng bổ sung, phát triển và cụ thể hóa hơn nữa đường lối, chính sách của Đảng. Vì vậy, phải kiện toàn các cơ quan làm nhiệm vụ nghiên cứu lý luận và tổng kết thực tiễn. Bên cạnh yêu cầu phải nắm chắc bản chất cách mạng và khoa học của chủ nghĩa Mác - Lênin, thấu suốt hơn quy luật phát triển của xã hội, mỗi cán bộ, đảng viên còn “phải ngày càng trưởng thành trong việc vận dụng những hiểu biết đó vào thực tiễn để định ra đường lối, chính sách một cách đúng đắn và sáng tạo” [3].
Thứ hai, để tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng, Đảng phải nâng cao năng lực thực tiễn của Đảng và bộ máy Nhà nước
Theo đồng chí Lê Duẩn, có đường lối đúng đắn là điều kiện vô cùng quan trọng, tuy nhiên chừng đó là chưa đủ mà cần phải có công tác tổ chức rộng lớn để huy động và sử dụng được toàn bộ lực lượng rộng lớn của toàn xã hội, tất cả mọi lực lượng vật chất và tinh thần để hướng vào giải quyết những vấn đề cụ thể. Bởi vì nâng cao năng lực tổ chức thực tiễn của Đảng là một vấn đề rất lớn và mới mẻ, nhất là đối với chúng ta, những người chưa trải qua trường học của nền đại sản xuất cơ khí hóa. Đồng chí cho rằng, trong cách mạng dân tộc dân chủ Đảng ta đã tiến hành công tác tổ chức thực tiễn đạt tới trình độ khoa học, bảo đảm động viên, tập hợp và khai thác mọi lực lượng tiềm tàng trong quần chúng, mọi khả năng cách mạng, sáng tạo và khéo phối hợp các hình thức tuyên truyền và tổ chức đầu tranh muôn màu, muôn vẻ thích hợp với tình hình, so sánh giữa ta và địch mỗi lúc mỗi nơi. Vào giai đoạn cách mạng xã hội chủ nghĩa, Đảng ta cũng có những bước trưởng thành đầu tiên về tổ chức thực tiễn, tuy nhiên so với yêu cầu của thực tiễn đặt ra chúng ta vẫn còn nhiều hạn chế khuyết điểm. Do đó, cả sai lầm về đường lối và sai lầm về tổ chức đều không thể có chủ nghĩa xã hội. Cái chúng ta thiếu nhất là sự hiểu biết về kinh tế, về khoa học kỹ thuật, năng lực tổ chức và năng lực quản lý. Những điều đó lại mang tính quyết định đến sự phục vụ đời sống nhân dân – nhiệm vụ, vai trò của một Đảng cầm quyền. Theo đồng chí Lê Duẩn để xây dựng chủ nghĩa xã hội, thì toàn Đảng phải nhanh chóng vươn lên khắc phục cho được mâu thuẫn giữa một bên là phải khẩn trưởng đẩy mạnh sự nghiệp cách mạng và xây dựng khối lượng ngày càng to lớn và tính chất ngày càng phức tạp với một bên là năng lực tổ chức thực tiễn của Đảng và năng lực quản lý nhà nước của chúng ta còn hạn chế. Cần phải có một sự chuyển biến cách mạng trong quan niệm của chúng ta về vai trò trong công tác tổ chức của Đảng, trong phương thức quản lý của Nhà nước, của tất cả các cơ quan, các cấp, các ngành, các cấp.
Thứ ba, để nâng cao năng lực lãnh đạo của Đảng, cần tiếp tục đẩy mạnh công tác xây dựng chỉnh đốn Đảng, nâng cao trình độ, trí tuệ và bãn lĩnh cho đội ngũ cán bộ, đảng viên
Theo đồng chí Lê Duẩn, để lãnh đạo được cách mạng, nhiệm vụ quan trọng hàng đầu là phải tăng cường xây dựng chỉnh đốn Đảng. Đồng chí khẳng định: “Đảng phải mạnh trong toàn bộ cơ thể của mình từ các cơ quan đầu não đến các tế bào cơ sở, bảo đảm cho mọi đường lối, chính sách của Đảng thông suốt từ trên xuống dưới, từ trong Đảng đến các cơ quan nhà nước và các đoàn thể quần chúng, đến nhân dân đông đảo” [4]. Để thực hiện tốt nhiệm vụ xây dựng, chỉnh đốn Đảng, đồng chí cho rằng, Đảng cần phải nắm chắc vũ khí lý luận của chủ nghĩa Mác – Lênin, thấu hiểu sâu sắc thực tiễn của đất nước. Theo đồng chí, để Đảng mạnh toàn Đảng phải vươn lên, mỗi cán bộ, đảng viên phải vươn lên mạnh mẽ nhằm đáp ứng xuất sắc nhiệm vụ ngày càng to lớn và nặng nề. Vì vậy, vấn đề đầu tiên là phải nâng cao chât lượng các chi bộ, đảng bộ ở cơ sở. Vì đây là nhiệm vụ sống còn của Đảng, có vị trí, vai trò và tầm quan trọng đặc biệt trong công tác củng cố, xây dựng, phát huy vai trò lãnh đạo của Đảng trong hệ thông chính trị. Theo đồng chí, việc xây dựng đảng bộ, chi bộ vững mạnh, việc nâng cao bản lĩnh trí tuệ của đội ngũ cán bộ, đảng viên có tác dụng tích cực và trực tiếp đến đời sống vật chất và tinh thần của nhân dân. Bởi vậy, có thể khẳng định năng lực lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng cuối cùng phải được biểu hiện trong sức mạnh của đảng bộ, chi bộ, trong trí tuệ, bãn lĩnh của đội ngũ cán bộ, đảng viên, trong việc biến đường lối chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước thành hành động thực tiễn của quần chúng nhân dân nhằm thực hiên thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra. Do đó, theo đồng chí Lê Duẩn, muốn cho Đảng mạnh, chi bộ hoàn thành tốt vai trò lãnh đạo của mình thì chất lượng của đội ngũ đảng viên phải thật tốt. Đảng viên phải là những người ưu tú nhất, giác ngộ nhất, cách mạng nhất của giai cấp công nhân, nông dân và đội ngũ trí thức, những người tiêu biểu cho sự phát tiển đi lên của xã hội. Những người tuyệt đối trung thành với sự nghiệp của giai cấp công nhân, gắn bó mật thiết với nhân dân, chiến đấu quên mình vì lợi ích của giai cấp, của dân tộc, vì lý tưởng cộng sản. Với tầm nhìn chính trị sâu rộng, đồng chí Lê Duẩn nêu rõ: “Đối với một đảng cầm quyền thì đảng viên phải hiểu các vấn đề về quân sự cũng như về kinh tế, tài chính”. Đồng chí phê phán phần đông các cấp uỷ đảng, các cấp chỉ huy quân sự, các cán bộ phụ trách kinh tế, tài chính “ít chú ý nâng cao sự hiểu biết của mình về cả hai lĩnh vực quan trọng đó” và đề nghị: “Cần làm cho các đồng chí chúng ta nhận rõ vai trò của đảng cầm quyền để ra sức khắc phục thiếu sót nói trên”.
Thứ tư, tăng cường vai trò lãnh đạo của Đảng gắn với việc nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý của chính quyền đối với việc quản lý mọi mặt của đời sống xã hội
Để làm rõ vấn đề này, đồng chí đã làm rõ khái niệm Đảng cầm quyền, theo đồng chí, Đảng cầm quyền là Đảng trở thành người lãnh đạo nhà nước và toàn xã hội. Khi chính quyền cách mạng được xây dựng, Đảng không thể nào thực hiện được vai trò lãnh đạo của mình nếu không thông qua chính quyền nhà nước. Sức mạnh của đảng cầm quyền và sức chiến đấu của nó biểu hiện ở chỗ là chính là hiệu lực sức mạnh của bộ máy nhà nước dưới sự lãnh đạo của Đảng. Là người lãnh đạo hệ thống chính tri, Đảng không thể buông lỏng sự lãnh đạo của mình đối với chính quyền, song cũng không thể bao biên công việc của chính quyền. Hạ thấp hoặc buông lỏng sự lãnh đạo của Đảng là làm suy yếu hệ thống chính trị. Bao biện, làm thay công việc của chính quyền là làm cho Đảng bận rộn làm những việc không đúng chức năng của mình, kết quả không những không tăng cường mà còn hạ thấp vai trò lãnh đạo của Đảng. Do đó, Đảng cẩm quyền thì phải không ngừng làm cho chính quyền vững mạnh. Để đảm bảo cho chính quyền vững mạnh, đồng chí Lê Duẩn đã chỉ ra điều kiện quan trọng nhất là phải không ngừng phát triển nền dân chủ xã hội chủ nghĩa. Đây là biện pháp quan trọng nhằm tăng cường mối liên hệ giữa Đảng với nhân dân trong điều kiện Đảng nắm chính quyền. Sức mạnh của Đảng cầm quyền, của hệ thống chính trị trong sự nghiệp xây dựng chủ nghĩa xã hội là một nền dân chủ xã hội chủ nghĩa phát triển ngày càng đầy đủ. Đảng và các cơ quan nhà nước gắn bó mật thiết với nhân dân trong mọi mặt của sinh hoạt xã hội đảm bảo thu hút quần chúng ngày càng đông đảo tham gia sáng tạo xã hội mới. Đồng chí Lê Duẩn khẳng định: “Chính quyền mạnh ở chỗ thực sự là của dân, do dân và vì dân. Chính quyền càng vững mạnh càng thu hút đông đảo nhân dân lao động vào sự nghiệp quản lý nhà nước, thì Đảng càng mạnh trong vai trò xã hội lãnh đạo hệ thống chính trị”.
Thứ năm, củng cố, tăng cường mối liên hệ mật thiết với nhân dân là quy luật tồn tại và phát triển của Đảng, là cơ sở để Đảng hoàn thành vai trò lãnh đạo của mình đối với hệ thống chính trị
Sức mạnh của chính đảng của giai cấp công nhân không chỉ ở bản thân của Đảng, ở bản thân người cộng sản trong tổ chức, mà còn ở sự liên hệ chặt chẽ giữa Đảng và quần chúng. Trong quá trình lãnh đạo của mình, Đảng ta sở dĩ làm tròn vai trò tiên phong của mình chính vì Đảng đã luôn luôn giữ vững và không ngừng củng cố mối liên hệ chặt chẽ với đông đảo quần chúng, trước hết là quần chúng công nông. Và ngược lại, cũng trong thời gian đó, nhân dân ta đã làm nên những sự tích lịch sử phi thường chính là nhờ có Đảng ta, một đảng Mác – Lênin chân chính lãnh đạo.
Vì vậy, khi Đảng trở thành đảng cầm quyền, thì việc đề ra được nội dung của mối liên hệ giữa Đảng và quần chúng trong giai đoạn cách mạng mới là vấn đề quan trọng có ý nghĩa quyết định. Trong điều kiện Đảng cầm quyền, để tăng cường mối liên hệ chặt chẽ giữa Đảng và quần chúng, biện pháp quan trọng bậc nhất là tôn trọng và phát huy đầy đủ quyền làm chủ tập thể của quần chúng trên mọi lĩnh vực của đời sống chính trị, kinh tế, xã hội… Đó là cách tốt nhất để phát huy tinh thần chủ động, sáng tạo của quần chúng trong việc chấp hành đường lối, chủ trương, chính sách của Đảng và Nhà nước, khắc phục những quan điểm tiêu cực, sai trái trong quần chúng, tạo nên sự nhất trí ngày càng cao của quần chúng đối với đường lối, chủ trương, chính sách cơ bản để Đảng và Nhà nước khắc phục những khó khăn trong quá trình xây dựng chủ nghĩa xã hội. Mặt khác, theo đồng chí, để tăng cường, củng cố mối liên hệ mật thiết với nhân dân Đảng phải bảo đảm được vai trò tiên phong gương mẫu của đội ngũ cán bộ, đảng viên. Cán bộ, đảng viên phải là những người vừa có nhiệt tình cách mạng cao vừa có trình độ, năng lực tổ chức cao, phải là những người lính xung kích vào những nơi, những khâu khó khăn nhất của cuộc sống (sản xuất, chiến đấu, công tác, học tập…) và phải có năng suất lao động cao để nên gương cho quần chúng. Đồng thời cán bộ, đảng viên phải là những người hết lòng, hết sức phục vụ nhân dân, là những người chí công vô tư, đi sâu, đi sát quần chúng, thật sự tôn trọng và phát huy quyền làm chủ tập thể của quần chúng. Bên cạnh đó, Đảng cần mở rộng việc quần chúng trực tiếp tham gia xây dựng Đảng, trực tiếp phê bình công việc của các cán bộ, đảng viên ở cơ sở, trực tiếp góp ý kiến với Đảng trong việc lựa chọn, kết nạp đảng viên mới và cả trong việc lựa chọn cán bộ ở cơ sở. Đây là biện pháp trọng yếu để nâng cao trình độ giác ngộ xã hội chủ nghĩa cho quần chúng, để ngăn chặn bệnh quan liêu, thói cửa quyền, tệ tham ô, hủ hóa, xa rời quần chúng của cán bộ, đảng viên để ngăn chặn những phần tử cơ hội tìm cách chui luồn vào hàng ngũ của Đảng. Vì vậy, Đồng chí Lê Duẩn cho rằng, mỗi cán bộ, đảng viên phải phấn đấu trên cương vị cụ thể của mình để củng cố mối liên hệ chặt chẽ giữa Đảng ta với quần chúng trong giai đoạn cách mạng mới, làm cho Đảng ta ngày càng được dân tin, dân yêu hơn nữa.
Vận dụng sáng tạo những quan điểm về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng của Chủ tịch Hồ Chí Minh và của đồng chí Lê Duẩn, 92 năm qua, nhất là hơn 35 năm đổi mới Đảng ta khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng là nhân tố hàng đầu quyết định mọi thắng lợi của cách mạng Việt Nam. Vì thế, Đảng ta luôn xác định nâng cao năng lực lãnh đạo, sức chiến đấu của Đảng là nhiệm vụ sống còn của Đảng, gắn liền với vận mệnh của dân tộc, của chế độ. Nhờ vậy, dưới sự lãnh đạo tài tình, sáng suốt, linh hoạt của Đảng, nước ta đã đạt được những thành tựu to lớn trên tất cả các mặt, đất nước thoát khỏi nghèo nàn, lạc hậu, chính trị ổn định, kinh tế phát triển vượt bậc, quốc phòng an ninh được củng cố và tăng cường, đời sống vật chất và tinh thần ngày một nâng cao, vị thế của nước ta trên trường quốc tế ngày càng nâng cao.
Đặc biệt, trong giai đoạn hiện nay, để thực hiện được mục tiêu đưa nước ta trở thành nước công nghiệp theo hướng hiện đại vào năm 2030, đến năm 2045 trở thành nước phát triển, theo định hướng xã hội chủ nghĩa, vì mục tiêu dân giàu, nước mạnh, dân chủ, công bằng, văn minh, ngày càng phồn vinh, hạnh phúc mà Đại hội lần thứ XIII của Đảng đã đề ra, thì việc nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng có vị trí, vai trò hết sức quan trọng. Vì vậy, để thực hiện được nhiệm vụ quan trọng đó chúng ta cần tập trung vào những giải pháp chủ yếu sau:
Thứ nhất, kiên định chủ nghĩa Mác-Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh, vận dụng sáng tạo và phát triển phù hợp với thực tiễn Việt Nam; kiên định mục tiêu độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội; kiên định đường lối đổi mới. Nâng cao bản lĩnh chính trị, trí tuệ, tính chiến đấu của toàn Đảng và của mỗi cán bộ, đảng viên, trước hết là cán bộ lãnh đạo, quản lý chủ chốt các cấp. Giữ vững bản chất giai cấp công nhân của Đảng, vai trò tiền phong, gương mẫu của cán bộ, đảng viên. Kiên định những vấn đề có tính nguyên tắc trong công tác xây dựng Đảng. Nâng cao vai trò và năng lực lãnh đạo của Đảng, bảo đảm sự lãnh đạo của Đảng có hiệu lực, hiệu quả; nâng cao năng lực hoạch định đường lối, chính sách phù hợp với quy luật khách quan và đặc điểm của Việt Nam, tạo bước đột phá để phát triển.
Thứ hai, tiếp tục đổi mới tư duy lý luận, làm rõ cơ sở lý luận, thực tiễn, hoàn thiện hệ thống các quan điểm về CNXH và con đường đi lên CNXH ở Việt Nam. Đẩy mạnh công tác tổng kết thực tiễn, nghiên cứu lý luận, cung cấp các luận cứ khoa học cho việc hoạch định đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước.
Thứ ba, tiếp tục đổi mới nội dung, phương thức lãnh đạo của Đảng, nâng cao hơn nữa tính chiến đấu, tính thuyết phục, hiệu quả của công tác tư tưởng phục vụ yêu cầu nhiệm vụ chính trị. Đổi mới công tác tuyên truyền, giáo dục chính trị, tư tưởng, đạo đức, lối sống cho cán bộ, đảng viên. Đấu tranh, ngăn chặn, đẩy lùi tình trạng suy thoái về tư tưởng chính trị, đạo đức, lối sống, ngăn chặn, đẩy lùi những biểu hiện “tự diễn biến”, “tự chuyển hóa”. Tăng cường đấu tranh làm thất bại mọi âm mưu, hoạt động chống phá của các thế lực thù địch. Chủ động ngăn chặn, phản bác các thông tin, quan điểm xuyên tạc, sai trái, thù địch. Trên tinh thần đó, Đại hội XIII của Đảng đưa ra yêu cầu: “Đổi mới mạnh mẽ phương thức lãnh đạo của Đảng theo hướng nâng cao năng lực dự báo, tầm nhìn chiến lược trong hoạch định đường lối, chủ trương; đổi mới việc xây dựng, ban hành và nâng cao chất lượng các nghị quyết của Đảng; khắc phục tình trạng ban hành nghị quyết chưa sát thực tiễn, thiếu tính khả thi”[6].
Thứ tư, nâng cao năng lực lãnh đạo xây dựng Nhà nước pháp quyền XHCN của dân, do dân, vì dân, đúng với tư cách nền tảng pháp lý cho quyền làm chủ của nhân dân. Ở đó, sự phân công, phối hợp và kiểm soát lẫn nhau giữa các cơ quan quyền lực nhà nước cần rõ ràng, rành mạch, không trùng chéo, tạo ra sự hỗ trợ, tương tác và kiểm tra, giám sát lẫn nhau để vận hành hiệu quả của các cơ quan quyền lực trên cơ sở phát huy cao nhất sức mạnh của Nhà nước của dân, do dân, vì dân. Đó cũng là cơ sở pháp lý nâng cao vai trò và sự lãnh đạo toàn diện hệ thống chính trị nước ta.
Thứ năm, thắt chặt mối quan hệ mật thiết giữa Đảng với nhân dân, dựa vào nhân dân để xây dựng Đảng, chính quyền và hệ thống chính trị.
Nhận thức sâu sắc về vai trò, vị thế đặc biệt quan trọng của nhân dân nói chung và trong công tác xây dựng Đảng, hệ thống chính trị nói riêng, Đại hội XIII của Đảng tiếp tục xác định và đề ra nhiệm vụ cần tạo chuyển biến mạnh mẽ trong nhận thức, trách nhiệm của các cấp ủy đảng, cả hệ thống chính trị về công tác dân vận; phát huy vai trò của nhân dân tham gia xây dựng Đảng, xây dựng chính quyền và hệ thống chính trị trong sạch, vững mạnh trong tình hình mới.
Đảng xác định cần đổi mới và đẩy mạnh công tác vận động nhân dân thực hiện đường lối, chủ trương của Đảng, chính sách, pháp luật của Nhà nước, nâng cao ý thức chấp hành pháp luật và trách nhiệm của công dân; đồng thời, chống các biểu hiện dân chủ cực đoan, dân chủ hình thức, mị dân. Thực hiện nghiêm, có hiệu quả các quy định, quy chế về phát huy dân chủ ở cơ sở; thực hiện tốt công tác tiếp dân, đối thoại với nhân dân, giải quyết những kiến nghị chính đáng, hợp pháp của nhân dân; xử lý kịp thời, dứt điểm các vấn đề bức xúc liên quan đến đời sống nhân dân, các vụ khiếu kiện đông người, vượt cấp, kéo dài, không để hình thành các “điểm nóng” về an ninh chính trị, trật tự xã hội.
Để đáp ứng được sự gửi gắm niềm tin của nhân dân, Đảng phải thường xuyên tự chỉnh đốn, tự khắc phục sai lầm, hạn chế, khuyết điểm, phải thật sự là đảng chân chính, cách mạng, “là đạo đức, là văn minh”, mạnh dạn thực hiện tự phê bình và phê bình, thành tâm học hỏi quần chúng nhân dân, dựa vào nhân dân để cùng xây dựng, chỉnh đốn, bảo vệ, phát triển Đảng và hệ thống chính trị vững mạnh, đưa đất nước ta phát triển nhanh, bền vững, sớm đạt được mục tiêu trở thành nước phát triển theo định hướng xã hội chủ nghĩa vào giữa thế kỷ XXI.
Thứ sáu, tăng cường công tác đấu tranh phòng chống tham nhũng, lãng phí là nhiệm vụ thường xuyên, quan trọng đồng thời là nhiệm vụ khó khăn, phức tạp, lâu dài, là trách nhiệm của các cấp ủy đảng, chính quyền và của toàn hệ thống chính trị.
Là một đảng cầm quyền, Đảng ta cần tiếp tục hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách, bảo đảm chặt chẽ, công khai, minh bạch và thực hiện đồng bộ các giải pháp về phòng chống tham nhũng, thực hành tiết kiệm, chống lãng phí. Thực hiện nghiêm về kê khai tài sản, thu nhập của đội ngũ cán bộ, công chức, nhất là cán bộ lãnh đạo, quản lý. Chú trọng giáo dục phẩm chất đạo đức và trách nhiệm công vụ. Quy định rõ trách nhiệm của người đứng đầu tổ chức, cơ quan, đơn vị trong phòng chống tham nhũng, lãng phí. Nâng cao hiệu lực, hiệu quả công tác thanh tra, kiểm tra, điều tra, truy tố, xét xử và xử lý nghiêm, đúng pháp luật hành vi tham nhũng, lãng phí.
Đồng chí Lê Duẩn đã đi xa chúng ta, nhưng những quan điểm của đồng chí về nâng cao vai trò lãnh đạo của Đảng vẫn còn nguyên giá trị, cả về lý luận và thực tiễn, nhất là trong giai đoạn hiện nay khi toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta đang triển khai thực hiện đưa Nghị quyết Đại hội XIII của Đảng và Nghị quyết Đại hội Đảng các cấp nhiệm kỳ 2020 – 2025 vào cuộc sống, thực hiện thắng lợi các mục tiêu, nhiệm vụ đã đề ra.
Tài liệu tham khảo
1.Thông cáo đặc biệt của Ban Chấp hành Trung ương Đảng, ngày 11/7/1986.
2. Lê Duẩn: Tuyển tập, tập 3 (1975- 1986), phần VII Nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, H. 2009.
3, 4. Lê Duẩn: Mấy vấn đề về Đảng cầm quyền, Nxb Sự thật, Hà Nội, 1981, tr. 44, 97-98.
5. Lê Duẩn: Tuyển tập, tập 3 (1975- 1986), phần VII Nâng cao vai trò lãnh đạo và sức chiến đấu của Đảng, Nxb. Chính trị quốc gia, H. 2009.
6. Văn kiện Đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XIII, Nxb. Chính trị quốc gia sự thật, H.2021, t.2, 253.